Không lâu sau khi ChatGPT được ra mắt công chúng vào cuối năm 2022, Giám đốc điều hành OpenAI Sam Altman đã nói với các nhân viên rằng họ đang ở ngưỡng cửa của một cuộc cách mạng công nghệ mới.
“OpenAI có thể sớm trở thành công ty quan trọng nhất trong lịch sử Thung lũng Silicon,” Altman nói, theo lời hai cựu nhân viên của OpenAI.
Ngành công nghệ Mỹ vốn không thiếu những tham vọng lớn. Mark Zuckerberg của Meta và Jeff Bezos của Amazon thường nói về việc “thay đổi thế giới”. Elon Musk của Tesla thì muốn đưa con người lên sao Hỏa. Nhưng ngay cả trong số đó, tham vọng của Altman vẫn nổi bật.
Sau khi đạt được thỏa thuận với Microsoft vào thứ Ba – thỏa thuận này gỡ bỏ giới hạn về cách OpenAI huy động vốn – Altman công bố những kế hoạch còn tham vọng hơn: xây dựng hạ tầng AI khổng lồ để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng.
Đợt tái cấu trúc này đánh dấu bước ngoặt quan trọng, khẳng định sự chuyển đổi của OpenAI từ một phòng thí nghiệm nghiên cứu tập trung vào AI sang một tập đoàn có cấu trúc doanh nghiệp, được thiết kế để huy động lượng vốn công chúng khổng lồ – và cuối cùng là niêm yết trên sàn chứng khoán.
Trong buổi phát trực tiếp hôm thứ Ba, Altman nói rằng OpenAI cam kết phát triển 30 gigawatt năng lực tính toán với chi phí 1,4 nghìn tỷ USD. Ông bày tỏ mong muốn công ty có thể bổ sung 1 gigawatt công suất tính toán mỗi tuần – một con số khổng lồ, khi hiện nay chi phí đầu tư cho mỗi gigawatt đã vượt 40 tỷ USD. Altman cho biết chi phí này có thể giảm một nửa theo thời gian, nhưng không nói rõ bằng cách nào.
“AI là trò chơi của các ông vua,” Gil Luria, nhà phân tích tại D.A. Davidson, nhận xét. “Altman hiểu rằng để cạnh tranh trong lĩnh vực AI, ông cần đạt được quy mô lớn hơn nhiều so với mức mà OpenAI hiện đang vận hành.”
Tuy nhiên, Altman vẫn chưa cung cấp nhiều chi tiết về cách hiện thực hóa những ý tưởng khổng lồ đó.
Trước đây, ông từng nói rằng OpenAI đang xem xét nhiều hình thức tài chính sáng tạo. Công ty cũng đã thực hiện một loạt giao dịch bất thường với các tập đoàn niêm yết như Nvidia — những thỏa thuận bị chỉ trích là có thể tạo ra ảo giác tăng trưởng mạnh mẽ hơn thực tế, làm dấy lên lo ngại về “bong bóng AI.”
Cần đến hàng nghìn tỷ USD vốn đầu tư
Vào tháng 1, Altman bay đến Nhà Trắng để công bố Stargate, một dự án hạ tầng AI trị giá 500 tỷ USD mà công ty đang triển khai cùng Oracle, SoftBank, Nvidia và nhà cung cấp dịch vụ đám mây CoreWeave.
Đứng cạnh Tổng thống Mỹ Donald Trump – người mà Altman từng chỉ trích là “thiếu trách nhiệm” – ông tuyên bố dự án sẽ tạo ra hàng trăm nghìn việc làm. “Chúng tôi sẽ không thể làm được điều này nếu không có ngài, thưa Tổng thống,” Altman nói.
Khi đó, ông cho biết Stargate sẽ xây dựng 10 GW công suất trung tâm dữ liệu, con số nay đã tăng gấp ba lần theo thông tin ông chia sẻ hôm thứ Ba.
Altman nói đó mới chỉ là khởi đầu. Để duy trì quy mô đầu tư khổng lồ đó, ông cho rằng “cuối cùng, chúng tôi cần đạt doanh thu hàng trăm tỷ USD mỗi năm.”
Điều này đồng nghĩa OpenAI – dự kiến đạt doanh thu thường niên 20 tỷ USD vào cuối năm nay – sẽ phải tăng trưởng gấp 10 lần tốc độ hiện tại.
Theo OpenAI, Quỹ OpenAI Foundation vừa được thành lập sẽ định hướng sứ mệnh của công ty, sử dụng nguồn lực để hỗ trợ nghiên cứu chữa bệnh và tài trợ cho sáng kiến “tăng khả năng chống chịu của AI.” Tuy nhiên, chưa rõ công ty – vốn đang thua lỗ – sẽ tìm nguồn tài chính này ở đâu.
Hướng tới IPO
ChatGPT đã khơi mào cơn sốt AI toàn cầu, buộc các tập đoàn công nghệ lớn phải chi hàng tỷ USD để bắt kịp. Kể từ đó, Altman đã dẫn dắt OpenAI chuyển từ tổ chức phi lợi nhuận tập trung vào nghiên cứu AI thành một công ty trị giá 500 tỷ USD, theo đuổi mục tiêu phát triển những hệ thống AI đủ mạnh để thay đổi căn bản xã hội loài người.
Altman – người từng cân nhắc tranh cử Thống đốc bang California vào năm 2017 – không nắm cổ phần trong OpenAI và chỉ nhận mức lương 76.000 USD/năm. Phần lớn tài sản của ông đến từ các khoản đầu tư vào những công ty công nghệ lớn như Stripe, Airbnb và gần đây là hàng loạt startup tận dụng làn sóng AI do chính OpenAI khơi dậy.
Thông tin tái cấu trúc hôm thứ Ba, cùng với phát biểu của Altman rằng IPO là con đường khả thi nhất cho OpenAI, cho thấy ông đang chuẩn bị tài chính cho những tham vọng lớn hơn nữa.
Trên hành trình đó, Altman cũng đã gây ra một số mâu thuẫn — đặc biệt với tỷ phú Elon Musk, đồng sáng lập và nhà đầu tư ban đầu của OpenAI, người đã rời công ty năm 2018.
Musk đã kiện OpenAI, cáo buộc công ty đi chệch khỏi sứ mệnh phi lợi nhuận ban đầu, đồng thời chỉ trích dự án Stargate là “thiếu vốn.”
Mùa xuân năm nay, một số cựu nhân viên OpenAI đã ủng hộ vụ kiện của Musk, cho rằng Altman không thể được tin tưởng trong việc đặt an toàn công chúng lên trên lợi nhuận.
Hai năm trước, Altman từng bị hội đồng quản trị OpenAI sa thải do mâu thuẫn nội bộ, nhưng được phục chức chỉ vài ngày sau đó.
Giai đoạn kịch tính này sẽ được tái hiện trong bộ phim Hollywood mang tên “Artificial”, dự kiến ra mắt vào năm tới. Diễn viên Andrew Garfield – người từng thủ vai đồng sáng lập Facebook Eduardo Saverin trong The Social Network – sẽ vào vai Altman, theo IMDb.
Giám đốc điều hành OpenAI Sam Altman tham dự sự kiện giới thiệu AI cho doanh nghiệp tại Tokyo, Nhật Bản, ngày 3/2/2025. Ảnh: Reuters
