Một nhóm nghiên cứu tại Đại học Missouri (Mỹ) vừa công bố phát hiện có thể mở đường cho việc xác định dấu ấn sinh học giúp phát hiện và điều trị sớm bệnh tăng nhãn áp — một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù vĩnh viễn ở người cao tuổi.
Tăng nhãn áp gây tổn thương các tế bào hạch võng mạc (RGC) và sợi trục thần kinh ở phía sau mắt, vốn có nhiệm vụ truyền tín hiệu thị giác lên não. Khi những dây thần kinh này bị suy thoái, thị lực sẽ dần mất đi. Dù các phương pháp điều trị hiện nay có thể giúp giảm áp lực nội nhãn, chúng vẫn chưa thể ngăn chặn hoặc bảo vệ được RGC khỏi tổn thương.
Tại Đại học Missouri, nhà nghiên cứu Pawan Singh đang nỗ lực thay đổi điều đó. Mục tiêu của ông là xác định các dấu ấn sinh học có thể giúp phát hiện sớm bệnh tăng nhãn áp và phát triển những liệu pháp bảo vệ thần kinh nhằm duy trì thị lực, làm chậm tiến triển bệnh.
Trong một nghiên cứu gần đây, nhóm của Singh phát hiện bệnh nhân tăng nhãn áp có số lượng hai phân tử nhỏ — agmatine và thiamine — thấp hơn trong dịch lỏng trong suốt ở phần trước của mắt so với người bình thường. Singh cho rằng hai phân tử này, được gọi là các chất chuyển hóa (metabolite), có thể là dấu ấn sinh học tiềm năng giúp nhận biết bệnh từ giai đoạn sớm.
Hướng đến phát hiện sớm hơn
“Trong nhiều trường hợp, người ta chỉ phát hiện mình bị tăng nhãn áp khi tuổi đã cao và áp lực nội nhãn đã tăng,” Singh, phó giáo sư tại Trường Y Đại học Missouri, cho biết. “Mục tiêu lâu dài của chúng tôi là xem liệu bác sĩ có thể thực hiện một xét nghiệm máu đơn giản để phát hiện các dấu ấn sinh học này hay không. Nếu có thể, hy vọng họ sẽ phát hiện bệnh sớm hơn, trước khi thị lực bị tổn thương, để bệnh nhân được điều trị kịp thời.”
Hai chất chuyển hóa này — agmatine và thiamine — cũng có thể mở ra hướng điều trị mới cho bệnh tăng nhãn áp. Trong một nghiên cứu tiền lâm sàng gần đây, Singh phát hiện cả hai có tiềm năng bảo vệ thần kinh, giúp ngăn tổn thương các tế bào RGC và duy trì chức năng thị giác. Điều này cho thấy chúng có thể giúp làm chậm hoặc ngăn chặn quá trình mất thị lực, mở ra khả năng trở thành phương pháp điều trị bảo vệ thần kinh trong tương lai, chẳng hạn dưới dạng thuốc nhỏ mắt hoặc thực phẩm bổ sung.
“Hệ thống nghiên cứu mạnh mẽ của Đại học Missouri và tinh thần hợp tác trong nhóm đã giúp chúng tôi thực hiện được công trình này,” Singh nói. “Dù vẫn còn nhiều việc phải làm, nhưng các bác sĩ nhãn khoa mà tôi trao đổi tại đây đều rất hứng khởi với kết quả này, và tôi thực sự tin tưởng vào triển vọng trong tương lai.”
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Missouri đã xác định được hai phân tử nhỏ có thể giúp phát hiện và điều trị bệnh tăng nhãn áp — một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa. Ảnh: Stock
