Các nhà khoa học vừa phát hiện ra những loại hợp chất hữu cơ mới trong các cột phun băng giá từ mặt trăng Enceladus của Sao Thổ, làm tăng thêm khả năng thế giới đại dương này có thể chứa những điều kiện phù hợp cho sự sống.
Những phát hiện này, được công bố hôm thứ Tư, dựa trên dữ liệu từ tàu vũ trụ Cassini của NASA trong lần bay ngang nhanh và gần Enceladus vào năm 2008. Vệ tinh tự nhiên nhỏ bé này, một trong 274 mặt trăng quay quanh Sao Thổ, từ lâu đã được xem là ứng cử viên hàng đầu trong cuộc tìm kiếm sự sống ngoài Trái Đất nhờ đại dương ngầm và những cột nước phun ra từ các vết nứt gần cực nam.
Dù Enceladus có thể có môi trường sống được, chưa có ai khẳng định rằng ở đó có sự sống.
“Có thể sống được và thực sự có sự sống là hai điều hoàn toàn khác nhau. Chúng tôi tin rằng Enceladus có khả năng hỗ trợ sự sống, nhưng chưa biết liệu sự sống có hiện diện ở đó hay không,” Fabian Klenner, nhà nghiên cứu thuộc Đại học Washington, thành viên nhóm nghiên cứu, cho biết.
Nhóm khoa học quốc tế đã phân tích lại các hạt băng nhỏ mà Cassini thu thập được khi bay xuyên qua các cột phun. Những hạt băng này còn “trẻ” so với những hạt đã rơi vào vành đai ngoài cùng của Sao Thổ.
Các hạt mới va chạm với thiết bị phân tích bụi vũ trụ trên Cassini với vận tốc tới 64.800 km/h, nhanh hơn nhiều so với các hạt cũ, nhờ đó cung cấp hình ảnh hóa học rõ nét hơn, các nhà khoa học cho biết.
Trước đây, các phân tử hữu cơ từng được phát hiện trong những hạt băng cũ, nhưng độ tuổi của chúng khiến dấy lên nghi ngờ về việc liệu bức xạ vũ trụ có làm biến đổi chúng theo thời gian hay không.
Các nhà khoa học lần này tìm thấy những phân tử giống hệt trong các hạt băng mới, xác nhận chúng có nguồn gốc từ đại dương ngầm của Enceladus, đồng thời phát hiện thêm những hợp chất mới. Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Astronomy.
Enceladus là một thế giới băng rộng khoảng 500 km, có lõi đá, và được nghi ngờ có các miệng phun thủy nhiệt dưới đáy biển, rất có thể tương tự như ở Bắc Cực. Những cột nước và hạt băng từ vệ tinh này có thể phóng vút hàng nghìn km vào không gian.
“Chúng tôi tin chắc rằng các phân tử này bắt nguồn từ đại dương ngầm của Enceladus, qua đó làm tăng thêm tiềm năng hỗ trợ sự sống,” Nozair Khawaja, tác giả chính đến từ Đại học Tự do Berlin, cho biết qua email.
Các nhà khoa học kêu gọi thực hiện thêm các sứ mệnh mới để tiếp tục khám phá Enceladus. Tàu Cassini, được phóng năm 1997 trong sứ mệnh chung của NASA, Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) và Cơ quan Vũ trụ Ý, đã chủ động kết thúc hành trình bằng cách lao vào Sao Thổ năm 2017.
“Việc tìm thấy nhiều hợp chất hữu cơ trên một thế giới nước bên ngoài Trái Đất là điều thực sự phi thường,” Klenner viết trong email.
ESA hiện đang ở giai đoạn lập kế hoạch ban đầu cho một sứ mệnh hạ cánh xuống Enceladus trong vài thập kỷ tới. Trung Quốc cũng đề xuất một sứ mệnh hạ cánh.
NASA hiện có một tàu vũ trụ đang trên đường tới một mục tiêu hấp dẫn khác để tìm kiếm thành phần của sự sống: mặt trăng Europa của Sao Mộc. Tàu Europa Clipper dự kiến bắt đầu bay quanh Sao Mộc vào năm 2030, thực hiện hàng chục lần bay ngang Europa. ESA cũng có tàu Juice đang hướng tới Sao Mộc để nghiên cứu Europa và hai mặt trăng băng giá khác có thể chứa đại dương ngầm.
“Các đại dương ngầm trên các mặt trăng có lẽ là ứng viên sáng giá nhất cho sự xuất hiện của sự sống ngoài Trái Đất trong hệ Mặt Trời. Công trình này chỉ càng khẳng định sự cần thiết phải nghiên cứu thêm,” giáo sư vật lý Nigel Mason, Đại học Kent (người không tham gia nghiên cứu), nhận định.
Hình ảnh do NASA cung cấp chụp Enceladus ngày 30/11/2010 từ tàu Cassini. Bóng của Enceladus có thể thấy rõ ở phần dưới của các cột phun. Ảnh: NASA/JPL
