Hơn 15.000 công chức của NASA đã bị buộc nghỉ việc không lương khi chính phủ liên bang Mỹ bắt đầu đóng cửa tạm thời trong khi chờ thông qua ngân sách.
Sự đình trệ này buộc NASA và nhiều cơ quan khác phải thu hẹp gần như toàn bộ hoạt động thường ngày sau khi các nghị sĩ tại Washington D.C. không thông qua dự luật ngân sách kịp thời hạn. Chỉ một phần nhỏ lực lượng lao động của NASA được giữ lại, chủ yếu phục vụ các sứ mệnh không thể tạm dừng mà không gây rủi ro cho an toàn phi hành gia, phần cứng quan trọng, hoặc các ưu tiên hàng đầu của chính quyền Trump.
Với hầu hết các chương trình khoa học và hoạt động đối ngoại bị đóng băng, NASA rơi vào tình thế “chờ đợi” cho đến khi Quốc hội phê duyệt ngân sách mới.
Kế hoạch ứng phó đóng cửa được NASA cập nhật ngày 29/9 cho thấy quy mô nghỉ việc tạm thời hiện tại. Trong tổng số 18.218 công chức của NASA, 15.094 người đã bị cho nghỉ, trong khi hơn 3.100 người được phân loại là “ngoại lệ” và tiếp tục làm việc.
Con số ngoại lệ hơn 3.000 người phản ánh quyết tâm của NASA đưa sứ mệnh Artemis 2 phóng đúng tiến độ, hiện được lên lịch sớm nhất vào ngày 5/2/2026. Artemis 2 sẽ đưa bốn phi hành gia bay vòng quanh Mặt trăng lần đầu tiên kể từ kỷ nguyên Apollo, và mở đường cho Artemis 3 – sứ mệnh nhằm đưa con người đổ bộ trở lại bề mặt Mặt trăng.
Nỗ lực quay lại Mặt trăng của Mỹ đang chịu sức ép từ chương trình tương tự của Trung Quốc – một cuộc chạy đua mà nếu Mỹ để thua, theo các nghị sĩ, có thể gây ra hệ lụy địa chính trị nghiêm trọng trên Trái đất. Bất kỳ sự trì hoãn đáng kể nào của Artemis 2 cũng sẽ ảnh hưởng dây chuyền đến các sứ mệnh tiếp theo, càng làm căng thẳng thêm lịch trình vốn đã bị cảnh báo là khó đạt mục tiêu.
Hướng dẫn tạm nghỉ việc mới nhất còn xác nhận dự báo của bà Lakiesha Hawkins, quyền Phó giám đốc Hệ thống Thám hiểm, trong cuộc họp báo ngày 23/9, rằng “chúng tôi dự kiến vẫn có thể xin phép và tiếp tục xúc tiến Artemis 2 trong trường hợp chính phủ đóng cửa.”
NASA ước tính cần khoảng nửa ngày để niêm phong cơ sở vật chất và hoàn tất quá trình đóng cửa trật tự đối với các hoạt động không thuộc diện ngoại lệ.
Đối với các sứ mệnh không thể gián đoạn, Trạm Vũ trụ Quốc tế vẫn duy trì phi hành đoàn, với đội ngũ kiểm soát bay và kỹ sư làm việc liên tục để bảo đảm an toàn cho phi hành gia và hệ thống. Các vệ tinh quan sát Trái đất và khí tượng được coi là thiết yếu cho an toàn cộng đồng cũng vẫn hoạt động, cung cấp dữ liệu về thời tiết, thiên tai và mảnh vỡ không gian.
Hầu hết danh mục nghiên cứu của NASA – từ các khoản tài trợ khoa học đến phát triển công nghệ – đều bị tạm ngưng, làm đóng băng tiến độ trên nhiều dự án. Các hoạt động gắn kết công chúng như trung tâm tham quan, kênh NASA TV và nền tảng mạng xã hội cũng ngừng hoạt động, hạn chế khả năng giao tiếp với cộng đồng.
Đối với các nhà thầu, một số ít có thể tiếp tục tạm thời nếu công việc đã được cấp vốn, nhưng ngay cả những chương trình có nguồn lực đó cũng có thể đình trệ do thiếu nhân sự NASA giám sát. Nhân viên bị buộc nghỉ không được phép tham gia bất kỳ công việc nào của NASA, kể cả tự nguyện, ngoại trừ một số ít được phân công lo thủ tục “đóng cửa trật tự” tại các trung tâm trên toàn nước Mỹ trong nửa ngày đầu tiên.
|
Các hoạt động của NASA bị đình trệ khi chính phủ đóng cửa. Ảnh: Space.com
