Tổng thống Donald Trump vừa khiến việc thuê lao động nước ngoài qua chương trình H-1B trở nên đắt đỏ hơn nhiều. Hôm thứ Sáu, Nhà Trắng thông báo Trump đã ký quyết định buộc các doanh nghiệp phải trả khoản phí 100.000 USD cho mỗi đơn xin visa H-1B mới, một mức tăng khổng lồ so với lệ phí đăng ký bốc thăm hiện tại là 215 USD.
Visa H-1B cho phép các công ty Mỹ thuê lao động nước ngoài trong những lĩnh vực kỹ thuật như CNTT, kỹ thuật, toán học hoặc y khoa. Chương trình bị giới hạn ở mức 65.000 suất mới mỗi năm, cộng thêm 20.000 suất cho sinh viên cao học tại các trường Mỹ. Visa thường có thời hạn ba năm và có thể gia hạn hoặc chuyển sang thẻ xanh.
Theo chính quyền Trump, động thái này nhằm ngăn chặn “lạm dụng tràn lan” chương trình, vốn bị đổ lỗi cho việc lấy mất cơ hội của lao động Mỹ. Nhà Trắng cho biết tỷ lệ lao động CNTT có visa H-1B đã tăng từ 32% năm 2003 lên hơn 65% hiện nay, trong khi tỷ lệ thất nghiệp của sinh viên mới tốt nghiệp ngành khoa học máy tính đã lên tới 6,1%.
Trump hôm thứ Sáu khẳng định ngành công nghệ sẽ không phản đối động thái này. Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick cho biết “tất cả các công ty lớn” đều ủng hộ.
Lutnick cho biết thay đổi này có thể sẽ khiến số lượng thị thực H-1B ít hơn nhiều so với mức trần 85.000 suất mỗi năm vì “giờ không còn tính kinh tế nữa.”
“Nếu anh định đào tạo lao động, thì hãy đào tạo người Mỹ,” Lutnick nói trong một cuộc họp báo qua điện thoại. “Nếu anh có một kỹ sư rất giỏi và muốn đưa họ vào… thì anh có thể trả 100.000 USD/năm cho thị thực H-1B.”
Tuy nhiên, Silicon Valley nhiều khả năng sẽ phản đối mạnh mẽ, khi mà chương trình H-1B từng góp phần tạo nên nhiều thành công công nghệ tại Mỹ.
Elon Musk, đồng minh thân cận của Trump trong năm nay, từng làm việc tại Mỹ bằng H-1B sau khi du học và công khai bảo vệ chương trình. Mike Krieger, đồng sáng lập Instagram và hiện là Giám đốc Sản phẩm của Anthropic, cũng từng vào Mỹ bằng H-1B. Thậm chí, Đệ nhất phu nhân Melania Trump cũng từng được cấp H-1B vào năm 1996 để làm người mẫu.
Hiệp hội Đầu tư Mạo hiểm Quốc gia (NVCA) lập luận rằng việc mở rộng hạn ngạch H-1B là thiết yếu để nuôi dưỡng các công ty khởi nghiệp do người nhập cư sáng lập. Nhiều lãnh đạo công nghệ trên X hôm thứ Sáu cũng cảnh báo nguy cơ nhân tài sẽ chuyển sang những quốc gia cởi mở hơn.
Trong khi đó, quyết định của chính quyền Trump còn chỉ trích các công ty đã được duyệt hàng nghìn lao động H-1B trong khi vẫn cắt giảm nhân viên Mỹ. Một công ty (không nêu tên) được phê duyệt hơn 5.000 lao động H-1B trong năm tài chính này nhưng đồng thời sa thải khoảng 16.000 nhân viên tại Mỹ. Văn bản cũng chỉ đạo Bộ Lao động điều chỉnh mức lương để tránh việc hạ thấp lương của lao động Mỹ, và cho phép miễn trừ theo từng trường hợp nếu được coi là phù hợp với lợi ích quốc gia.
Song song với việc siết H-1B, Trump giới thiệu loại thị thực “thẻ vàng” trị giá 1 triệu USD như một con đường nhập tịch cho cá nhân giàu có, và “thẻ bạch kim Trump” trị giá 5 triệu USD cho phép người nước ngoài ở Mỹ tới 270 ngày/năm mà không phải chịu thuế thu nhập ngoài Mỹ.
Với doanh nghiệp, chi phí bảo lãnh một nhân viên theo diện thẻ vàng là 2 triệu USD. Lutnick cho biết thẻ vàng có thể triển khai ngay theo thẩm quyền tổng thống, còn thẻ bạch kim cần Quốc hội phê duyệt.
Doug Rand, cựu quan chức di trú dưới thời Biden, chỉ trích việc tăng phí này là “phi pháp đến mức lố bịch.” Theo ông, “Trump chỉ muốn gây chú ý và tạo ra hoang mang, bất kể chính sách này có đứng vững trước tòa hay không.”
Trong lịch sử, visa H-1B được phân bổ qua xổ số. Năm nay, Amazon là công ty nhận nhiều visa nhất với hơn 10.000 suất, tiếp theo là Tata Consultancy, Microsoft, Apple và Google. California hiện là bang có số lượng lao động H-1B nhiều nhất.
Tổng thống Trump và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick tại Phòng Bầu dục ở Nhà Trắng, bên cạnh tấm bảng minh họa Thẻ Vàng Trump. Ảnh: AP
