Các nhà khoa học hành tinh sử dụng tàu thám hiểm Perseverance của NASA đã ghi lại cực quang màu xanh lá có thể nhìn thấy trên sao Hỏa và phát triển công cụ dự đoán hiện tượng này. Họ cho biết hiện nay có thể dự báo khi nào cực quang xanh sẽ xuất hiện trên bầu trời đêm sao Hỏa.
Perseverance lần đầu tiên ghi lại cực quang bằng ánh sáng khả kiến từ bề mặt sao Hỏa vào năm 2024. Tại Hội nghị Khoa học Hành tinh châu Âu – Hiệp hội Khoa học Hành tinh tổ chức ở Helsinki tuần này, Tiến sĩ Elise Wright Knutsen thuộc Đại học Oslo đã công bố hình ảnh cực quang thứ hai do Perseverance ghi lại, đồng thời trình bày phương pháp dự đoán khi nào cực quang sẽ xuất hiện trên sao Hỏa.
“Việc chúng tôi ghi lại được cực quang lần nữa chứng tỏ rằng phương pháp dự báo cực quang trên sao Hỏa và cách ghi nhận chúng của chúng tôi là hiệu quả,” Knutsen nói.
Cực quang hình thành khi các hạt năng lượng cao trong gió Mặt Trời, được giải phóng trong một vụ phun trào nhật hoa, va chạm với các phân tử khí quyển và làm chúng phát sáng. Trên sao Hỏa, các hạt tích điện này đập vào nguyên tử oxy ở tầng khí quyển cao, tạo nên ánh sáng xanh đủ sáng để phi hành gia có thể nhìn thấy bằng mắt thường.
Không giống Trái đất, sao Hỏa không có từ trường toàn cầu để dẫn hướng các hạt đến vùng cực. Vì thế, cực quang có thể trải rộng khắp nửa bán cầu đêm, tạo nên ánh sáng mờ bao phủ bầu trời, hiện tượng được gọi là “cực quang khuếch tán.”
Trước đây, cực quang trên sao Hỏa từng được quan sát từ quỹ đạo ở bước sóng tử ngoại bởi các sứ mệnh Mars Express (ESA) và MAVEN (NASA). Giờ đây, với thêm dữ liệu từ các lần ghi nhận bằng ánh sáng khả kiến, giới khoa học hy vọng có thể cải thiện độ chính xác trong dự báo và giải đáp thêm nhiều bí ẩn về cách cực quang được hình thành trên sao Hỏa.
“Vẫn còn rất nhiều điều chúng ta chưa hiểu về cơ chế tạo cực quang trên sao Hỏa, vì nơi đây không có từ trường toàn cầu để dẫn hướng các hạt năng lượng từ gió Mặt Trời. Việc so sánh thời điểm xáo trộn gió Mặt Trời, sự xuất hiện của các hạt năng lượng, cùng cường độ và thời gian cực quang sẽ giúp mở rộng hiểu biết của chúng ta,” Knutsen nói thêm.
Các nhà khoa học đã ghi lại hình ảnh cực quang phát sáng màu xanh trên sao Hỏa nhờ xe thám hiểm tự hành Perseverance của NASA. Ảnh minh họa: SciTechDaily.com
