Các nghị sĩ Mỹ đang thực hiện chuyến công du đến Hàn Quốc và Nhật Bản nhằm tìm hiểu cách Hoa Kỳ có thể tận dụng chuyên môn và năng lực đóng tàu của các đồng minh này để gia tăng năng lực của chính mình, vốn đang bị Trung Quốc bỏ xa.
Hai thượng nghị sĩ Dân chủ Tammy Duckworth (Illinois) và Andy Kim (New Jersey) sẽ gặp gỡ các nhà đóng tàu hàng đầu tại hai quốc gia đứng thứ hai và thứ ba thế giới về ngành đóng tàu. Hai thượng nghị sĩ muốn xem xét khả năng thành lập các liên doanh để xây dựng và sửa chữa các tàu phi tác chiến cho Hải quân Mỹ tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, đồng thời đầu tư vào các xưởng đóng tàu Mỹ.
“Chúng ta hiện có năng lực kém hơn cả giai đoạn diễn ra Chiến dịch Tự do cho Iraq năm 2003,” bà Duckworth nói với hãng AP. “Chúng ta phải khôi phục năng lực này. Trong khi đó, phần năng lực hiện có thì đang già đi, hư hỏng và ngày càng tốn kém cũng như mất nhiều thời gian để sửa chữa.”
Chuyến đi diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump yêu cầu một kế hoạch nhằm hồi sinh ngành đóng tàu Mỹ và tăng cường hợp tác với các đối tác nước ngoài.
Lầu Năm Góc đang đề nghị chi 47 tỷ USD cho chương trình đóng tàu trong ngân sách thường niên. Sự cấp bách xuất phát từ việc Washington đang bị Trung Quốc bỏ rất xa trong lĩnh vực đóng tàu hải quân, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ cán cân quyền lực trên biển nghiêng về phía Trung Quốc, quốc gia hiện là nhà đóng tàu số 1 thế giới.
Bà Duckworth, thành viên Ủy ban Quân vụ Thượng viện, cho biết bà hy vọng chuyến đi có thể mở đường cho các liên doanh giữa quân đội Mỹ, doanh nghiệp Mỹ và các đối tác nước ngoài để đóng tàu phụ trợ cho Hải quân và tàu nhỏ cho Lục quân. Một khả năng khác là sửa chữa tàu Mỹ ngay trong khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Các cuộc thảo luận, theo bà, sẽ tập trung vào tàu phụ trợ — những tàu phi tác chiến như tàu chở nhiên liệu, tàu hàng hóa, hỗ trợ các hoạt động hải quân và quân sự. Đội tàu phụ trợ của Hải quân Mỹ hiện vừa già cỗi vừa thiếu số lượng, bà nhấn mạnh.
Theo báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), ngành đóng tàu thương mại của Mỹ chỉ chiếm 0,1% công suất toàn cầu năm 2024, trong khi Trung Quốc chiếm 53%, tiếp theo là Hàn Quốc và Nhật Bản. Một báo cáo rà soát của Hải quân Mỹ hồi tháng 4/2024 cho thấy nhiều chương trình đóng tàu lớn đang chậm tiến độ từ một đến ba năm.
Trong chuyến đi, hai thượng nghị sĩ dự kiến sẽ gặp đại diện của các tập đoàn đóng tàu lớn trong khu vực.
Quan hệ hợp tác về đóng tàu giữa Hàn Quốc và Mỹ thực tế đã có bước tiến. Tháng 3 vừa qua, Hanwha Ocean đã hoàn tất bảo dưỡng tàu chở hàng khô 41.000 tấn của Hải quân Mỹ tại Hàn Quốc. Đây là dự án đầu tiên sau khi công ty này ký thỏa thuận sửa chữa với Hải quân Mỹ hồi tháng 7/2024.
Năm ngoái, Tập đoàn Hanwha cũng mua lại xưởng đóng tàu Philly Shipyard ở Philadelphia, nơi chuyên đóng tàu vận tải lớn thuộc lực lượng dự bị phụ trợ.
Đầu tháng này, Hàn Quốc đề xuất đầu tư 150 tỷ USD vào ngành đóng tàu Mỹ nhằm hỗ trợ sáng kiến “Làm nước Mỹ vĩ đại trong ngành đóng tàu trở lại” của ông Trump, trong khuôn khổ các cuộc đàm phán về thuế quan với Nhà Trắng.
Bà Duckworth cũng tiết lộ trước đây đã có trao đổi với Hyundai Heavy Industries về khả năng “họ trực tiếp đầu tư vào các xưởng đóng tàu Mỹ ngay trên đất Mỹ”.
Trong khi đó, Trung Quốc mới đây hợp nhất hai tập đoàn nhà nước để hình thành công ty đóng tàu lớn nhất thế giới. Tập đoàn mới, China State Shipbuilding Corporation, sản xuất các tàu chiến cho hải quân Trung Quốc, từ tàu sân bay đến tàu ngầm hạt nhân, và hiện nắm 21,5% thị phần toàn cầu.
Cơ sở đóng tàu hải quân Portsmouth ở Maine, Hoa Kỳ. Ảnh: AP
