SpaceX đã đưa một nhóm phi hành gia mới lên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) vào thứ Bảy, hoàn tất chuyến đi chỉ trong 15 giờ – một thời gian cực kỳ nhanh.
Bốn phi hành gia đến từ Mỹ, Nga và Nhật Bản đã tiếp cận ISS bằng tàu vũ trụ SpaceX sau khi được phóng lên từ Trung tâm Vũ trụ Kennedy của NASA. Họ sẽ lưu lại ít nhất sáu tháng tại phòng thí nghiệm này trên quỹ đạo, thay thế cho các đồng nghiệp đã có mặt trên đó từ tháng Ba. SpaceX dự kiến đưa bốn người đó trở về sớm nhất vào thứ Tư tới.
Bốn thành viên mới gồm Zena Cardman và Mike Fincke (NASA), Kimiya Yui (Nhật Bản), và Oleg Platonov (Nga).
Cardman cùng một phi hành gia khác từng bị rút khỏi một chuyến bay của SpaceX vào năm ngoái để nhường chỗ cho hai phi hành gia bị mắc kẹt của NASA – Butch Wilmore và Suni Williams, những người điều khiển tàu thử nghiệm Starliner của Boeing. Nhiệm vụ của họ ban đầu chỉ kéo dài một tuần nhưng đã bị kéo dài hơn chín tháng.
Trong khi đó, Fincke và Yui vốn được huấn luyện cho sứ mệnh Starliner tiếp theo, nhưng do tàu Starliner bị đình chỉ hoạt động vì sự cố động cơ đẩy và các vấn đề khác cho đến năm 2026, họ đã được chuyển sang bay bằng tàu SpaceX. Trong khi đó, Platonov từng bị loại khỏi danh sách phóng Soyuz vài năm trước do một căn bệnh không được tiết lộ.
Việc nhóm mới đến tạm thời nâng tổng số người trên ISS lên 11.
Dù chuyến bay này được xem là nhanh theo tiêu chuẩn Mỹ, nhưng Nga vẫn đang giữ kỷ lục với chuyến bay nhanh nhất đến ISS – chỉ mất ba giờ.
Trong lần phóng đầu tiên hôm thứ Năm (sau đó bị hoãn do mây dày), quyền Giám đốc NASA kiêm Bộ trưởng Giao thông Sean Duffy đã có mặt và gặp Tổng giám đốc Roscosmos Dmitry Bakanov, một khách mời tại sự kiện. Hai bên đã thảo luận về khả năng hợp tác trong tương lai, trước khi rời đi khi thời tiết khiến việc phóng bị trì hoãn vào phút chót.
“Những gì chúng ta học được từ các sứ mệnh này sẽ giúp chúng ta trở lại Mặt trăng, và sau đó là từ Mặt trăng lên sao Hỏa – đó chính là hướng đi mà NASA cần theo đuổi,” Duffy chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với NASA. “Mặt trăng có vị trí chiến lược rất quan trọng. Chúng ta muốn giành được vị trí đó cho chính mình và các đối tác.”
Trong bối cảnh ngân sách bị siết chặt, NASA đang tìm cách kéo dài thời gian lưu trú trên ISS từ sáu tháng lên tám tháng – điều mà cơ quan vũ trụ Nga đã áp dụng. SpaceX hiện đang gần hoàn tất quá trình chứng nhận cho các chuyến bay dài hơn bằng tàu Dragon, đồng nghĩa với việc nhóm phi hành gia mới có thể ở lại ISS đến tháng Tư năm sau.
NASA cũng đang xem xét cắt giảm số lượng thành viên trên mỗi chuyến bay – từ bốn xuống ba người – để tiết kiệm chi phí.
Đối với Starliner, NASA đang nghiêng về khả năng cho bay vận chuyển hàng hóa trước khi triển khai chuyến bay có người tiếp theo. Các kỹ sư vẫn đang điều tra sự cố rò rỉ heli và lỗi động cơ đẩy khiến tàu Starliner gặp trục trặc sau khi phóng.
Thời gian không còn nhiều khi NASA dự kiến sẽ ngừng sử dụng Trạm Vũ trụ Quốc tế vào năm 2030. Một điểm rò rỉ không khí ở phía mô-đun Nga của trạm vẫn chưa được khắc phục triệt để dù đã được vá nhiều lần trong những năm qua.
“Tôi hoàn toàn không lo lắng gì cả,” Platonov nói đầu tháng này. “Vết rò đó đã được khoanh vùng và kiểm soát.”
Tên lửa Falcon 9 của SpaceX, mang theo khoang tàu Dragon chở nhóm phi hành gia Mỹ–Nhật–Nga, rời bệ phóng 39-A tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy, Cape Canaveral, bang Florida, vào thứ Sáu ngày 1/8/2025. Ảnh: AP
