Trong những năm gần đây, Malaysia đang nổi lên như một điểm đến đầy tiềm năng cho các trung tâm dữ liệu – yếu tố then chốt giúp thúc đẩy việc làm, dịch vụ điện toán đám mây và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Với sự phát triển mạnh mẽ về hạ tầng kỹ thuật số, quốc gia này đang trên hành trình trở thành trung tâm công nghệ của khu vực Đông Nam Á.
Trung tâm dữ liệu – động lực mới cho nền kinh tế số
Trung tâm dữ liệu không chỉ là nơi lưu trữ và xử lý thông tin. Chúng là nền tảng vận hành cho mọi hoạt động trong nền kinh tế số, từ trí tuệ nhân tạo, thương mại điện tử, công nghệ tài chính đến dịch vụ công. Việc sở hữu hạ tầng trung tâm dữ liệu trong nước giúp Malaysia kiểm soát tốt hơn vấn đề bảo mật, hiệu suất và chủ quyền dữ liệu – tránh phụ thuộc vào các dịch vụ nước ngoài.
Một báo cáo mới của Hiệp hội Trung tâm Dữ liệu Châu Á – Thái Bình Dương (APDCA), do KPMG thực hiện, cho thấy chỉ riêng năm 2024, ngành trung tâm dữ liệu đã đóng góp 1,4 tỷ USD vào GDP Malaysia và tạo ra hơn 4.400 việc làm. Đến năm 2030, con số này được kỳ vọng sẽ tăng lên 34 tỷ USD, với hơn 30.000 việc làm được tạo ra.
Malaysia đang có bước tiến mạnh mẽ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Chính phủ đã thành lập Văn phòng AI Quốc gia (NAIO) để định hướng phát triển lĩnh vực này, đồng thời đặt mục tiêu AI sẽ đóng góp khoảng 115 tỷ USD cho nền kinh tế từ năm 2025 đến 2030.
Để đạt được điều đó, quốc gia này cần một hạ tầng vững chắc – cụ thể là các trung tâm dữ liệu “sẵn sàng cho AI” có khả năng xử lý khối lượng lớn dữ liệu và phục vụ cho các mô hình học máy hiện đại. Những trung tâm này không chỉ nâng cao năng lực công nghệ trong nước mà còn góp phần bảo vệ an ninh dữ liệu và nâng tầm vị thế Malaysia trong cuộc đua công nghệ toàn cầu.
Cơ hội mở rộng chuỗi cung ứng kỹ thuật số
Không dừng lại ở phục vụ nhu cầu nội địa, Malaysia còn có tiềm năng trở thành trung tâm xuất khẩu các dịch vụ số cho khu vực ASEAN. Điều này bao gồm cả dịch vụ AI, điện toán đám mây, hệ thống làm mát trung tâm dữ liệu, kỹ thuật GPU, và quản lý rác thải điện tử.
Sự phát triển chuỗi cung ứng liên quan đến trung tâm dữ liệu cũng đồng nghĩa với việc tạo thêm nhiều việc làm chất lượng cao và góp phần đa dạng hóa nền kinh tế theo hướng công nghệ cao, bền vững.
Theo dự báo, công suất trung tâm dữ liệu tại Malaysia sẽ tăng từ 505 MW năm 2024 lên khoảng 3.600 MW vào năm 2030. Tổng công suất có thể tăng gấp đôi, từ 1,26 GW lên 2,53 GW trong giai đoạn 2025–2030. Doanh thu từ dịch vụ colocation (chia sẻ hạ tầng) cũng sẽ tăng mạnh, từ 710 triệu USD lên 1,87 tỷ USD.
So với các quốc gia đã bão hòa như Singapore, Malaysia có lợi thế về quỹ đất, chi phí thấp và sự hậu thuẫn tích cực từ chính phủ. Những yếu tố này giúp nước này trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư công nghệ toàn cầu.
Hạ tầng hỗ trợ, chính sách thuận lợi
Chính phủ Malaysia đã thể hiện cam kết rõ ràng khi phê duyệt hơn 24 tỷ USD đầu tư vào trung tâm dữ liệu, phần lớn từ nguồn vốn nước ngoài. Các chính sách như Green Lane Pathway – giúp rút ngắn thời gian tiếp cận điện từ 3–4 năm xuống chỉ còn 12 tháng – và Chương trình Hỗ trợ Năng lượng Tái tạo Doanh nghiệp – giúp tiếp cận năng lượng sạch – là những ví dụ điển hình cho sự linh hoạt và tiên phong trong cải cách.
Tuy nhiên, vẫn cần cải thiện các quy định về thuế và biểu giá năng lượng để tăng tính cạnh tranh với các thị trường khác trong khu vực. Việc duy trì một môi trường pháp lý ổn định, minh bạch là yếu tố then chốt để duy trì dòng vốn đầu tư dài hạn.
Malaysia hiện có hơn 357.000 chuyên gia kỹ thuật số đang hoạt động, song vẫn còn khoảng cách so với các thị trường tiên tiến như Singapore, Hàn Quốc và Nhật Bản. Tỷ lệ nghỉ việc thấp tại Thái Lan và Việt Nam cho thấy Malaysia cần chiến lược giữ chân nhân tài hiệu quả hơn.
Để thu hẹp khoảng cách này, cần thúc đẩy hợp tác giữa chính phủ, ngành công nghiệp và các cơ sở giáo dục – qua đó đảm bảo nguồn nhân lực đủ năng lực và quy mô để đáp ứng đà tăng trưởng mạnh mẽ của ngành.
Cơ hội đang rộng mở
Với nền tảng hạ tầng ngày càng hoàn thiện, chính sách thuận lợi và định hướng rõ ràng từ chính phủ, Malaysia đang sở hữu cơ hội lớn để vươn lên trở thành trung tâm AI và dữ liệu của Đông Nam Á.
Ông Jeremy Deutsch, Chủ tịch APDCA, khẳng định: “Trung tâm dữ liệu là hạ tầng nền tảng, cung cấp năng lượng và khả năng cho AI, điện toán đám mây và chuyển đổi số trong các ngành. Báo cáo này cho thấy những lợi ích cụ thể và tác động rộng lớn của lĩnh vực này đối với nền kinh tế, người dân và quốc gia Malaysia.”
Nếu tận dụng hiệu quả cơ hội hiện tại, Malaysia có thể vươn lên không chỉ là trung tâm AI khu vực, mà còn trở thành điểm tựa cho tương lai số của cả Đông Nam Á.
Tháp đôi Petronas tại thủ đô Kuala Lumpur của Malaysia. Ảnh: Techwire Asia
