Chính phủ Úc hôm thứ Tư, 30/7, cho biết sẽ bổ sung YouTube vào danh sách các trang web bị cấm đối với thanh thiếu niên trong khuôn khổ lệnh cấm mạng xã hội đầu tiên trên thế giới, đồng thời đảo ngược quyết định trước đó cho phép nền tảng chia sẻ video thuộc sở hữu của Alphabet được miễn trừ – một động thái có thể dẫn đến thách thức pháp lý.
Quyết định được đưa ra sau khi cơ quan quản lý Internet của nước này kêu gọi chính phủ xem xét lại việc miễn trừ đối với YouTube, viện dẫn một cuộc khảo sát cho thấy 37% trẻ vị thành niên cho biết đã gặp nội dung gây hại trên nền tảng này – tỷ lệ cao nhất trong các nền tảng mạng xã hội.
“Tôi tuyên bố chấm dứt điều này,” Thủ tướng Anthony Albanese phát biểu, nhấn mạnh rằng trẻ em Úc đang bị ảnh hưởng tiêu cực bởi các nền tảng trực tuyến và kêu gọi các mạng xã hội thực hiện trách nhiệm xã hội của mình. “Tôi muốn các bậc cha mẹ Úc biết rằng chúng tôi luôn sát cánh bên họ.”
Quyết định trên đã mở rộng lệnh cấm sẽ có hiệu lực từ tháng 12 tới. YouTube – được sử dụng bởi gần 3/4 thanh thiếu niên Úc trong độ tuổi từ 13 đến 15 – lập luận rằng nền tảng của họ chủ yếu dùng để lưu trữ video, nên không nên bị xếp vào loại mạng xã hội.
“Chúng tôi vẫn giữ vững quan điểm: YouTube là nền tảng chia sẻ video với thư viện nội dung chất lượng cao miễn phí, ngày càng được xem trên màn hình TV. Đây không phải là mạng xã hội,” người phát ngôn của YouTube cho biết qua email.
Kể từ khi chính phủ tuyên bố năm ngoái rằng YouTube sẽ được miễn trừ vì được giáo viên ưa chuộng, các nền tảng bị cấm khác như Facebook và Instagram của Meta, Snapchat và TikTok đã lên tiếng phản đối. Họ cho rằng YouTube có nhiều điểm tương đồng với sản phẩm của họ, như khả năng tương tác của người dùng và việc gợi ý nội dung dựa trên thuật toán hành vi.
Lệnh cấm không cho phép trẻ dưới 16 tuổi tạo tài khoản YouTube, nhưng vẫn cho phép phụ huynh và giáo viên trình chiếu video cho các em.
“Giáo viên luôn có vai trò tuyển chọn tài liệu phù hợp và sẽ sử dụng một cách cẩn trọng,” bà Angela Falkenberg, Chủ tịch Hiệp hội Hiệu trưởng Tiểu học Úc, phát biểu – tổ chức này ủng hộ lệnh cấm.
Ông Adam Marre, Giám đốc an ninh thông tin tại công ty an ninh mạng Arctic Wolf, cho biết trí tuệ nhân tạo đang khiến thông tin sai lệch lan truyền nhanh hơn trên các nền tảng như YouTube. “Việc chính phủ Úc điều chỉnh YouTube là bước đi quan trọng để chống lại quyền lực không được kiểm soát của các tập đoàn công nghệ lớn và bảo vệ trẻ em,” ông nói thêm qua email.
Động thái đảo ngược lần này có thể dẫn đến một tranh chấp mới với Alphabet – công ty từng đe dọa rút một số dịch vụ Google khỏi Úc vào năm 2021 để phản đối đạo luật buộc họ trả phí cho các cơ quan báo chí đối với nội dung hiển thị trong kết quả tìm kiếm.
Tuần trước, YouTube cho biết họ đã gửi thư tới chính phủ để “bảo vệ tính liêm chính của quy trình lập pháp.” Một số hãng truyền thông Úc đưa tin YouTube đe dọa sẽ kiện ra tòa, nhưng nền tảng này không xác nhận điều đó.
“Tôi sẽ không bị đe dọa bởi những lời đe dọa pháp lý khi đây là một cuộc chiến thực sự vì sức khỏe tinh thần và hạnh phúc của trẻ em Úc,” Bộ trưởng Truyền thông Anika Wells tuyên bố trước quốc hội hôm thứ Tư.
Luật được thông qua vào tháng 11 chỉ yêu cầu các nền tảng mạng xã hội thực hiện “các bước hợp lý” để ngăn người dùng dưới 16 tuổi ở Úc truy cập – nếu không sẽ bị phạt tới 49,5 triệu đô la Úc.
Ứng dụng YouTube hiển thị trên màn hình điện thoại thông minh trong ảnh minh họa. Ảnh: Reuters
