Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), ông Jerome Powell, hôm thứ Ba cho biết Fed sẽ tiếp tục chờ đợi và theo dõi diễn biến của nền kinh tế trước khi quyết định có nên giảm lãi suất chủ chốt hay không — lập trường hoàn toàn trái ngược với yêu cầu cắt giảm ngay lập tức của Tổng thống Donald Trump.
“Hiện tại, chúng tôi đang ở vị thế thuận lợi để chờ đợi và tìm hiểu thêm về hướng đi có thể của nền kinh tế trước khi xem xét điều chỉnh lập trường chính sách,” ông Powell nói trong buổi điều trần trước Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện hôm thứ Ba.
Một số nghị sĩ Cộng hòa trong ủy ban đã thúc giục ông Powell cân nhắc sớm giảm chi phí vay mượn, tức cắt giảm lãi suất, thậm chí ngay trong cuộc họp tiếp theo vào cuối tháng Bảy. Tuy nhiên, nhìn chung, buổi điều trần diễn ra trong không khí lịch sự, và ông Powell không phải đối mặt với sự chỉ trích gay gắt nào về quyết định giữ nguyên lãi suất của Fed.
Các thành viên lưỡng đảng đều cảm ơn ông Powell vì đã duy trì trọng tâm vào hai nhiệm vụ kép của Fed là kiểm soát lạm phát và hỗ trợ việc làm tối đa. Ông Powell nhiều lần viện dẫn sự ủng hộ từ Quốc hội như một hàng rào bảo vệ trước những cuộc công kích từ Tổng thống Trump.
Tổng thống Trump tiếp tục chỉ trích mạnh mẽ vào sáng thứ Ba, đăng trên mạng xã hội của mình: “Tôi hy vọng Quốc hội thực sự xử lý người này – vừa ngu ngốc vừa cứng đầu (very dumb, hardheaded person). Chúng ta sẽ phải trả giá cho sự bất tài của ông ta trong nhiều năm tới.”
Một số nghị sĩ Cộng hòa hỏi vì sao Fed chưa hạ chi phí vay mượn. Ông Powell trả lời rằng hầu hết các nhà kinh tế, cả trong và ngoài Fed, vẫn dự báo các mức thuế quan sẽ đẩy lạm phát tăng lên, và các nhà hoạch định chính sách của Fed muốn xem điều gì sẽ xảy ra trong vài tháng tới trước khi đưa ra thay đổi.
“Chúng tôi dự đoán lạm phát do thuế quan sẽ bắt đầu xuất hiện rõ hơn,” ông Powell nói. “Nhưng chúng tôi thực sự không biết mức độ ảnh hưởng đó sẽ được chuyển sang người tiêu dùng đến đâu. Chúng ta cần chờ xem.”
Khi bị chất vấn, ông Powell thừa nhận rằng thuế quan có thể sẽ không đẩy lạm phát lên cao như mức dự báo. Nếu đúng như vậy, Fed có thể sẽ giảm lãi suất nhanh hơn. Ông cũng nói rằng nếu tỷ lệ thất nghiệp tăng mạnh, Fed cũng sẽ cắt giảm chi phí vay nhanh hơn.
“Chúng ta có thể thấy lạm phát thấp hơn dự đoán,” ông nói. “Và nếu đúng như vậy, điều đó sẽ gợi ý việc cắt giảm sớm hơn.” Tuy nhiên, khi được hỏi cụ thể về tháng Bảy, ông Powell từ chối bình luận.
Ông Powell cũng nói rằng ông kỳ vọng ảnh hưởng của thuế quan lên giá cả sẽ bắt đầu xuất hiện trong vài tháng tới, bắt đầu từ tháng Sáu. Báo cáo lạm phát tháng Sáu sẽ được công bố vào ngày 15 tháng Bảy.
Dân biểu Josh Gottheimer, đảng Dân chủ đến từ New Jersey, đã hỏi ông Powell liệu “hành vi bắt nạt” của ông Trump có ảnh hưởng đến các quyết định của Fed không.
Ông Powell trả lời rằng Fed muốn “mang lại một nền kinh tế tốt vì lợi ích của người dân Mỹ, chỉ vậy thôi.”
“Mọi thứ khác chỉ là sự phân tâm,” ông nói thêm. “Chúng tôi luôn làm những gì chúng tôi cho là đúng, và chấp nhận hậu quả. Tôi không biết còn cách nào khác để làm công việc này.”
Ủy ban thiết lập lãi suất gồm 19 thành viên của Fed, do Chủ tịch đứng đầu, sẽ quyết định việc tăng hay giảm chi phí vay mượn. Họ thường tăng lãi suất để làm nguội nền kinh tế nhằm chống hoặc ngăn chặn lạm phát, và giảm lãi suất khi kinh tế yếu để thúc đẩy vay mượn và chi tiêu.
Tuần trước, ủy ban của Fed đã nhất trí bỏ phiếu giữ nguyên lãi suất chủ chốt, mặc dù Fed cũng công bố các dự báo về khả năng cắt giảm lãi suất trong tương lai, cho thấy sự chia rẽ ngày càng rõ rệt trong nội bộ các nhà hoạch định chính sách. Bảy người dự đoán sẽ không có bất kỳ đợt cắt giảm nào trong năm nay, hai người dự đoán chỉ một lần cắt, trong khi mười người dự báo sẽ có ít nhất hai đợt giảm lãi suất.
Chủ tịch Fed cho biết tác động làm tăng lạm phát từ các mức thuế quan có thể chỉ là tạm thời, hoặc cũng có thể dẫn đến một đợt lạm phát kéo dài hơn.
“Trách nhiệm của Fed,” ông Powell nói, “là ngăn chặn việc giá cả tăng một lần trở thành một vấn đề lạm phát dai dẳng.”
Trong buổi họp báo tuần trước, ông Powell gợi ý rằng Fed sẽ theo dõi diễn biến của nền kinh tế trong mùa hè này để đánh giá phản ứng trước các mức thuế do ông Trump áp đặt, ám chỉ rằng việc cắt giảm lãi suất có thể sẽ chưa diễn ra trước tháng 9.
Tuy nhiên, hai thành viên nổi bật trong Hội đồng Thống đốc Fed là Michelle Bowman và Christopher Waller sau đó đã cho thấy Fed có thể cắt giảm lãi suất sớm nhất vào tháng Bảy. Cả hai đều được ông Trump bổ nhiệm trong nhiệm kỳ đầu, và ông Waller thường được nhắc đến như một ứng viên tiềm năng thay thế ông Powell khi nhiệm kỳ của ông kết thúc vào tháng 5 năm sau. Bản thân ông Powell cũng được ông Trump bổ nhiệm vào cuối năm 2017.
Trong khi đó, một số quan chức khác vẫn tỏ ra thận trọng với việc cắt giảm lãi suất. Bà Beth Hammack, Chủ tịch chi nhánh Fed tại Cleveland, cho biết hôm thứ Ba rằng với sự bất định đang bao trùm nền kinh tế, lãi suất có thể sẽ được giữ nguyên “trong một thời gian khá dài” trước khi Fed quyết định thực hiện các đợt cắt giảm “rất khiêm tốn”.
Ông Trump đang kêu gọi Fed cắt giảm lãi suất nhằm giúp chính phủ Mỹ tiết kiệm chi phí lãi vay cho khoản nợ quốc gia khổng lồ. Tuy nhiên, Fed từ lâu đã từ chối cân nhắc yếu tố chi phí tài chính của chính phủ trong việc đưa ra quyết định lãi suất, và thay vào đó chỉ tập trung vào sức khỏe của nền kinh tế và kiểm soát lạm phát.
Trong một cuộc phỏng vấn hôm thứ Sáu, ông Waller nói rằng việc giảm chi phí vay mượn của chính phủ “không phải là nhiệm vụ của chúng tôi” và nói thêm rằng việc cắt giảm thâm hụt ngân sách là trách nhiệm của Quốc hội và Nhà Trắng.
Trong khi đó, trên mạng xã hội hôm thứ Ba, ông Trump tiếp tục lặp lại tuyên bố sai rằng Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã cắt lãi suất 10 lần trong khi Fed chưa cắt lần nào. Trên thực tế, trong 12 tháng qua, ECB đã cắt lãi suất 8 lần và Fed đã thực hiện 3 lần cắt, tất cả đều diễn ra vào cuối năm ngoái.
Các đợt cắt giảm đó đã đưa lãi suất chủ chốt của Fed xuống khoảng 4,3%. Kể từ đó, Fed đã tạm dừng việc cắt giảm vì lo ngại các mức thuế quan do ông Trump áp đặt có thể dẫn đến lạm phát. Tổng thống đã áp thuế 10% lên tất cả hàng nhập khẩu, cùng với mức thuế bổ sung 30% đối với hàng hóa từ Trung Quốc, 50% đối với thép và nhôm, và 25% đối với ô tô.
Tuy nhiên, lạm phát đã dần hạ nhiệt trong năm nay bất chấp những lo ngại rộng khắp của các nhà kinh tế về tác động của thuế quan. Tuần trước, chính phủ cho biết chỉ số giá tiêu dùng (CPI) chỉ tăng 0,1% từ tháng Tư đến tháng Năm, cho thấy áp lực giá cả đang dịu lại.
Chủ tịch Hội đồng Dự trữ Liên bang Jerome Powell lắng nghe trong một phiên điều trần của Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện tại Đồi Capitol, thứ Ba, ngày 24/6/2025, ở Washington. Ảnh: AP
