Tàu Starship mới nhất của SpaceX vừa bốc cháy thành tro, khi công ty đang thử nghiệm tầng trên của Starship tại khu vực Starbase ở miền Nam Texas vào đêm thứ Tư (18-6), nhằm chuẩn bị cho chuyến bay thử nghiệm lần thứ 10 của siêu tên lửa này.
Mọi việc đã diễn ra không suôn sẻ, như đoạn video của NASASpaceflight.com cho thấy: Tàu đã phát nổ, tạo ra một quả cầu lửa khổng lồ bốc lên bầu trời đêm Texas.
SpaceX xác nhận vụ việc trong một bài đăng trên nền tảng X vào rạng sáng thứ Năm (19/6), cho biết sự cố xảy ra vào khoảng 11 giờ đêm theo giờ địa phương (tức 11h00 trưa thứ Năm giờ Việt Nam, ngày 19-6).
“Một khu vực an toàn xung quanh địa điểm đã được duy trì trong suốt quá trình vận hành và toàn bộ nhân sự đều an toàn và được kiểm đếm,” SpaceX cho biết trong bài đăng. “Đội ngũ tại Starbase đang tích cực xử lý hiện trường thử nghiệm và khu vực lân cận với sự phối hợp của chính quyền địa phương. Không có mối nguy hiểm nào đối với cư dân xung quanh, và chúng tôi đề nghị mọi người không đến gần khu vực khi các hoạt động đảm bảo an toàn vẫn đang diễn ra.”
SpaceX đang phát triển Starship — loại tên lửa lớn nhất và mạnh nhất từng được chế tạo — nhằm hỗ trợ con người định cư trên sao Hỏa, cùng với nhiều nhiệm vụ khám phá đầy tham vọng khác.
Tàu bao gồm hai bộ phận, cả hai đều được thiết kế để có thể tái sử dụng hoàn toàn và nhanh chóng: tầng đẩy đầu tiên gọi là Super Heavy, và tàu vũ trụ tầng trên cao 52 mét gọi là Starship, hay đơn giản là Ship.
Chính Ship đã phát nổ vào đêm thứ Tư, trên một bệ thử tại khu Massey của Starbase (không phải bệ phóng quỹ đạo nơi các lần phóng Starship diễn ra). Theo NASASpaceflight, đơn vị theo dõi sát sao hoạt động của Starship tại Starbase, sự cố xảy ra ngay trước khi tàu thực hiện bài kiểm tra đốt tĩnh (static fire test).
Các bài kiểm tra đốt tĩnh là thử nghiệm thông thường trước khi phóng, trong đó động cơ của tên lửa được kích hoạt trong thời gian ngắn trong khi tàu vẫn cố định trên mặt đất. SpaceX từng thực hiện một bài kiểm tra đốt tĩnh với Ship này trước đó, nhưng chỉ với một động cơ Raptor; còn thử nghiệm lần này có thể nhằm kích hoạt cả sáu động cơ.
SpaceX cũng đã đốt tĩnh thành công tầng đẩy Super Heavy cho chuyến bay thứ 10, với toàn bộ 33 động cơ Raptor được kích hoạt.
Vụ nổ đêm thứ Tư tiếp nối chuỗi thất bại của các tầng trên Starship. Ship đã vỡ tan trong cả ba chuyến bay thử gần nhất, được thực hiện vào tháng 1, 3 và 5 năm nay.
Ở các chuyến bay thứ 7 và 8, sự cố “phân rã ngoài kế hoạch” xảy ra chưa đầy 10 phút sau khi phóng. Trong chuyến bay thứ 9, Ship bay xa hơn đáng kể; SpaceX mất liên lạc với tàu sau khoảng 46 phút và các mảnh vỡ của nó nhiều khả năng đã rơi xuống đáy Ấn Độ Dương.
Tầng đẩy Super Heavy hoạt động tốt hơn. Trong các chuyến bay 7 và 8, tầng đẩy đã quay trở lại Starbase và được “gắp” ngoạn mục bởi cánh tay “đũa gắp” của tháp phóng. Tầng Super Heavy của chuyến bay 7 sau đó tiếp tục được tái sử dụng ở chuyến bay 9, đánh dấu một cột mốc lớn trong khả năng tái sử dụng của chương trình Starship. Tuy nhiên, SpaceX không cố gắng thu hồi tầng đẩy ở chuyến bay 9 và nó đã vỡ khi đang thực hiện cú “hạ cánh mạnh” xuống Vịnh Mexico.
SpaceX vẫn đang điều tra nguyên nhân của sự cố ở chuyến bay thứ 9, dưới sự giám sát của Cục Hàng không Liên bang Hoa Kỳ (FAA). Vì vậy, vẫn chưa có ngày phóng chính thức nào được xác định cho chuyến bay thử thứ 10 của Starship — và nếu có thì cũng sẽ phải điều chỉnh lại sau vụ việc đêm thứ Tư.
SpaceX thực hiện thử nghiệm đốt tĩnh với tầng trên của Starship vào ngày 12-5-2025, trước chuyến bay thử lần thứ 9. Tầng trên của Starship cho chuyến bay 10 đã phát nổ vào ngày 18-6-2025 trên bệ thử, dường như ngay trước khi thực hiện một thử nghiệm động cơ tương tự. Ảnh: SpaceX
