Đài quan sát sóng hấp dẫn không gian LISA, tàu quỹ đạo sao Kim EnVision và đài quan sát tia X lớn nhất từng được lên kế hoạch, NewAthena là ba sứ mệnh không gian của châu Âu sẽ cần phải có “các biện pháp khắc phục” nếu việc cắt giảm ngân sách NASA được tiến hành.
Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) cho biết ba trong số 19 sứ mệnh mà cơ quan này đang lên kế hoạch hoặc vận hành cùng NASA đang đứng trước nguy cơ bị gián đoạn do đề xuất cắt giảm ngân sách của Tổng thống Trump, có thể khiến ngân sách dành cho NASA bị cắt giảm tới 24%.
Trong một cuộc họp báo ngày 12-6, Giám đốc phụ trách khoa học của ESA, bà Carole Mundell tiết lộ rằng ba sứ mệnh nêu trên có thể sẽ bị ảnh hưởng nếu đề xuất ngân sách cho năm tài chính 2026 của ông Trump được Quốc hội Mỹ thông qua.
ESA cho biết ở giai đoạn ban đầu này, tác động đối với 16 sứ mệnh còn lại trong hợp tác với NASA có thể được giảm nhẹ, nhưng ba sứ mệnh nêu trên có thể cần phải được đánh giá lại.
“Chúng tôi đang xem xét ba sứ mệnh tiềm năng mà nếu đề xuất ngân sách (của NASA) được thông qua như hiện tại, sẽ cần đến các biện pháp khắc phục. Đó là LISA, EnVision và NewAthena,” bà Mundell nói.
Tổng Giám đốc ESA, ông Josef Aschbacher, bổ sung: “Đây là một cuộc đàm phán đang diễn ra tại Hoa Kỳ. ESA không có vai trò bình luận hay can thiệp, nhưng chúng tôi bị ảnh hưởng trong khá nhiều lĩnh vực hiện đang nằm trong diện bị đề xuất cắt giảm hoặc hủy bỏ.”
“Việc này sẽ khiến một số hoạt động có thể bị tạm ngưng. Hiện vẫn chưa có quyết định chính thức nào được đưa ra vì phía Hoa Kỳ vẫn chưa chốt ngân sách. Chúng tôi cần chờ quyết định cuối cùng từ phía Mỹ.”
Bà Mundell nhấn mạnh ESA rất coi trọng sự hợp tác giữa châu Âu và NASA, song cũng cho biết châu Âu đã có hoặc có thể phát triển các năng lực kỹ thuật cần thiết để thay thế các thành phần bị thiếu hụt. “Đây là điều mà chúng tôi đang xem xét và triển khai,” bà nói thêm.
Số lượng sứ mệnh có thể bị ảnh hưởng nếu ESA buộc phải tái cơ cấu ngân sách, không chỉ dừng lại ở ba sứ mệnh kể trên.
Dù sứ mệnh phóng vệ tinh Sentinel-6B theo dõi mực nước biển vào ngày 16 tháng 11 năm 2025 vẫn được giữ nguyên, sứ mệnh kế nhiệm là Sentinel-6C cũng có thể bị ảnh hưởng nếu việc cắt giảm ngân sách được thông qua.
Đề xuất cắt giảm ngân sách của Mỹ cũng có thể ảnh hưởng đến kế hoạch triển khai tàu thám hiểm sao Hỏa Rosalind Franklin (tên trước đây là ExoMars). Lý do là vì tàu thám hiểm này dự kiến sẽ sử dụng một số thành phần do NASA cung cấp.
ESA có thể sẽ phải tự phát triển các công nghệ thay thế cho ba cấu phần chính dự kiến do NASA cung cấp: tên lửa phóng, bộ gia nhiệt bằng đồng vị phóng xạ và động cơ phanh khí quyển. Điều này sẽ tốn thời gian và có thể ảnh hưởng đến lịch trình phóng của tàu Rosalind Franklin – vốn dự kiến sẽ lên đường tới sao Hỏa vào năm 2028.
Quyết định cuối cùng về ngân sách NASA cho năm tài chính 2026 dự kiến sẽ có vào mùa thu năm 2025. Trong khi đó, ESA sẽ họp vào cuối tháng 11 để chốt ngân sách của mình, nghĩa là cơ quan vũ trụ này có thể phải tiến hành lập kế hoạch dự phòng trước khi biết được kết quả cuối cùng từ phía Mỹ.
“Tóm lại, điểm nổi bật chính là chúng tôi đã thống nhất rằng châu Âu cần tăng cường khả năng tự chủ và khả năng phục hồi, để đảm bảo có được các công nghệ cần thiết trong tương lai gần,” ông Aschbacher nói.
Minh họa về LISA – một đài quan sát sóng hấp dẫn không gian được đề xuất – có thể nghiên cứu các vụ sáp nhập hố đen trong tương lai. Liệu dự án này có trở thành nạn nhân của việc cắt giảm ngân sách NASA? Ảnh: NASA
