Mỹ đã đình chỉ các giấy phép cho phép các nhà cung cấp thiết bị hạt nhân xuất khẩu sang các nhà máy điện ở Trung Quốc trong những ngày gần đây, giữa bối cảnh cuộc chiến thương mại giữa hai nước ngày càng căng thẳng.
Các giấy tờ đình chỉ đã được Bộ Thương mại Mỹ gửi đến các công ty liên quan, ảnh hưởng đến giấy phép xuất khẩu linh kiện và thiết bị sử dụng cho các nhà máy điện hạt nhân, theo các nguồn tin.
Các nhà cung cấp thiết bị hạt nhân nằm trong số nhiều công ty bị hạn chế bán hàng trong hai tuần qua, khi cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung chuyển từ đàm phán thuế quan sang bóp nghẹt chuỗi cung ứng của nhau. Hiện chưa rõ liệu cuộc điện đàm hôm thứ Năm giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có tác động gì đến các lệnh đình chỉ hay không.
Mỹ và Trung Quốc từng đồng ý vào ngày 12-5 sẽ tạm thời gỡ bỏ các mức thuế cao ngất ngưởng trong vòng 90 ngày, nhưng thỏa thuận đình chiến giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã nhanh chóng đổ vỡ. Mỹ cáo buộc Trung Quốc vi phạm các điều khoản liên quan đến nguyên tố đất hiếm, còn Trung Quốc thì tố Mỹ “lạm dụng biện pháp kiểm soát xuất khẩu” khi cảnh báo rằng việc sử dụng chip Huawei Ascend ở bất kỳ đâu trên thế giới cũng vi phạm lệnh kiểm soát của Mỹ. Hôm thứ Sáu, ông Trump cho biết quan chức hai bên sẽ tiếp tục gặp nhau vào ngày 9-6.
Bộ Thương mại Mỹ từ chối bình luận về các hạn chế liên quan đến thiết bị hạt nhân. Trước đó, vào ngày 28-5, một người phát ngôn cho biết bộ đang rà soát các hoạt động xuất khẩu có ý nghĩa chiến lược đối với Trung Quốc.
“Trong một số trường hợp, Bộ Thương mại đã đình chỉ giấy phép xuất khẩu hiện có hoặc áp dụng các yêu cầu bổ sung trong khi quá trình rà soát đang diễn ra,” người phát ngôn nói trong một tuyên bố.
Các nhà cung cấp thiết bị hạt nhân của Mỹ bao gồm Westinghouse và Emerson.
Westinghouse, công ty có công nghệ được sử dụng trong hơn 400 lò phản ứng hạt nhân trên toàn thế giới, và Emerson — nhà cung cấp thiết bị đo lường và công cụ cho ngành công nghiệp hạt nhân — đều không phản hồi yêu cầu bình luận.
Hai trong số các nguồn tin cho biết lệnh đình chỉ ảnh hưởng đến các hợp đồng trị giá hàng trăm triệu đô la Mỹ.
Một người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington cho biết trong cuộc điện đàm, ông Tập nhấn mạnh rằng hai bên nên thực hiện nghiêm túc thỏa thuận đã đạt được ở Geneva hôm 12-5. Trung Quốc đã “nghiêm túc thực hiện thỏa thuận,” người phát ngôn Liu Pengyu cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Sáu.
Tuyên bố cho rằng “phía Mỹ nên ghi nhận những tiến triển đã đạt được và dỡ bỏ các biện pháp tiêu cực đã áp dụng với Trung Quốc.” Tuyên bố còn nói thêm rằng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc là phù hợp với thông lệ quốc tế và không nhằm vào bất kỳ quốc gia cụ thể nào.
Động thái này cũng trùng hợp với việc Trung Quốc hạn chế xuất khẩu kim loại quan trọng, đe dọa chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là với ba hãng sản xuất ô tô lớn của Mỹ.
Trung Quốc đã cấp giấy phép xuất khẩu tạm thời cho các nhà cung cấp đất hiếm phục vụ các hãng ô tô Mỹ, theo bản tin hôm thứ Sáu của Reuters.
Reuters không thể xác định liệu các hạn chế mới có liên quan trực tiếp đến chiến tranh thương mại hay không, hoặc liệu chúng có được dỡ bỏ sớm hay không. Các giấy phép xuất khẩu của Bộ Thương mại Mỹ thường có thời hạn 4 năm và bao gồm số lượng và giá trị hàng hóa được phép xuất khẩu.
Tuy nhiên, nhiều hạn chế mới đối với hàng xuất khẩu sang Trung Quốc đã được áp dụng trong hai tuần qua, theo các nguồn tin, bao gồm yêu cầu giấy phép cho một nhà cung cấp dầu thủy lực bán hàng sang Trung Quốc.
Các lệnh đình chỉ khác liên quan đến GE Aerospace với động cơ phản lực dành cho máy bay của COMAC (Trung Quốc), theo các nguồn tin.
Mỹ cũng hiện yêu cầu phải có giấy phép để xuất khẩu ethane sang Trung Quốc. Công ty Enterprise Product Partners (trụ sở tại Houston) cho biết hôm thứ Tư rằng các yêu cầu khẩn cấp của họ nhằm hoàn tất ba lô hàng ethane đề xuất, tổng cộng khoảng 2,2 triệu thùng, vẫn chưa được chấp thuận.
Các lĩnh vực khác bị ảnh hưởng bởi hạn chế mới còn bao gồm các công ty cung cấp phần mềm tự động thiết kế điện tử (EDA) như Cadence Design Systems.
Logo Bộ Thương mại Hoa Kỳ và quốc kỳ trong ảnh minh họa. Ảnh: Reuters
