Tổng thống Donald Trump hôm thứ Sáu nói với các công nhân ngành thép Mỹ rằng ông sẽ tăng gấp đôi thuế nhập khẩu thép lên mức 50%.
“Chúng ta sẽ nâng từ 25% lên 50%, thuế thép nhập khẩu vào Hợp Chủng quốc Hoa Kỳ,” ông Trump phát biểu tại nhà máy Irvin Works của U.S. Steel ở West Mifflin, bang Pennsylvania. Tổng thống cho biết mức thuế cao sẽ “bảo vệ ngành thép vững chắc hơn nữa.”
“Với mức 25%, họ vẫn có thể vượt qua được hàng rào,” ông Trump nói. “Nhưng ở mức 50%, họ sẽ không thể vượt qua nữa.”
Ông cho biết các mức thuế nhập khẩu mới sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 4 tháng 6, theo bài đăng trên mạng xã hội Truth Social của ông.
Tuyên bố của ông Trump vào thứ Sáu được đưa ra chỉ một ngày sau khi một tòa phúc thẩm liên bang tạm thời cho phép các mức thuế toàn diện của ông tiếp tục có hiệu lực, đình chỉ phán quyết của một tòa án thương mại Mỹ vốn đã ngăn tổng thống áp đặt các mức thuế này.
Tuy nhiên, phán quyết của tòa thương mại không cản trở quyền của tổng thống trong việc đơn phương tăng thuế nhập khẩu thép, một thẩm quyền được trao theo điều khoản an ninh quốc gia gọi là Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại.
Trump có bài phát biểu tại U.S. Steel sau khi cho biết vào tuần trước rằng ông sẽ thông qua thương vụ sáp nhập gây tranh cãi với công ty Nippon của Nhật Bản. Các nhà đầu tư và công đoàn đang chờ đợi câu trả lời từ tổng thống về cấu trúc của thỏa thuận, dù ông không đưa ra nhiều chi tiết bổ sung.
Trump cho biết Nippon đã cam kết duy trì các lò cao của U.S. Steel hoạt động hết công suất trong ít nhất một thập kỷ. Sẽ không có ai bị sa thải và “không có bất kỳ hoạt động thuê ngoài nào” liên quan đến thỏa thuận, ông nói. Công nhân U.S. Steel sẽ được thưởng 5.000 USD, ông bổ sung.
Trump tránh gọi đây là một vụ sáp nhập, thay vào đó mô tả nó là một “quan hệ đối tác” trong bài đăng ngày 23-5 trên Truth Social. Tổng thống cho biết trụ sở chính của U.S. Steel sẽ vẫn ở Pittsburgh và Nippon sẽ đầu tư 14 tỷ USD trong 14 tháng vào biểu tượng công nghiệp hơn 120 năm tuổi của nước Mỹ.
U.S. Steel gọi thỏa thuận này là một “vụ sáp nhập,” theo đó công ty sẽ trở thành “công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn” của Nippon Steel North America nhưng tiếp tục hoạt động như một công ty riêng biệt, theo hồ sơ nộp ngày 8 tháng 4 với Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC).
Trump nói với các phóng viên hôm Chủ Nhật rằng thỏa thuận này là một “khoản đầu tư, là quyền sở hữu một phần, nhưng sẽ được kiểm soát bởi Hoa Kỳ.”
Các nguồn tin hiểu biết về thương vụ nói với CNBC rằng Nippon dự kiến sẽ hoàn tất việc mua lại U.S. Steel với giá 55 USD/cổ phiếu – mức đề nghị ban đầu của công ty thép Nhật Bản trước khi Tổng thống Joe Biden bác bỏ thỏa thuận vào tháng 1. Ông Biden đã chặn thỏa thuận của Nippon với lý do an ninh quốc gia, cho rằng nó có thể đe dọa chuỗi cung ứng thiết yếu.
Tuy nhiên, Trump đã ra lệnh xem xét lại thỏa thuận vào tháng 4, làm dịu đi lập trường phản đối trước đó của ông với việc Nippon mua lại U.S. Steel. Ông công bố “quan hệ đối tác” chỉ một ngày sau khi Ủy ban Đầu tư Nước ngoài tại Hoa Kỳ (CFIUS) dự kiến hoàn tất việc đánh giá và đưa ra khuyến nghị về việc liệu các bên có thể tìm ra cách “giảm thiểu mọi rủi ro an ninh quốc gia” hay không.
‘Thỏa thuận an ninh quốc gia’
Thượng nghị sĩ bang Pennsylvania, ông Dave McCormick, nói với CNBC hôm thứ Ba rằng chính phủ Mỹ sẽ có một “cổ phiếu vàng” cho phép quyết định một số ghế trong hội đồng quản trị. U.S. Steel sẽ có một CEO người Mỹ và phần lớn thành viên hội đồng quản trị sẽ là người Mỹ, ông McCormick cho biết.
“Đây là một thỏa thuận an ninh quốc gia sẽ được ký kết với chính phủ Hoa Kỳ,” ông McCormick nói trên chương trình “Squawk Box” của CNBC. “Sẽ có một cổ phiếu vàng yêu cầu sự chấp thuận của chính phủ Hoa Kỳ đối với một số thành viên hội đồng quản trị, cho phép Mỹ đảm bảo rằng sản lượng sản xuất không bị cắt giảm.”
Nippon “sẽ có một số thành viên trong hội đồng quản trị và đây sẽ là một phần trong cấu trúc tổng thể công ty,” ông McCormick nói. Cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro nói với phóng viên hôm thứ Năm rằng “Nippon Steel sẽ có tham gia, nhưng không có quyền kiểm soát công ty.”
“U.S. Steel sở hữu công ty,” ông Navarro nói. Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer nói với CNBC hôm thứ Sáu rằng các chi tiết về thỏa thuận với Nippon “vẫn còn bảo mật, tương đối.”
“Nguyên tắc cốt lõi là Hoa Kỳ phải có quyền kiểm soát các lĩnh vực trọng yếu, từ sản xuất cơ bản đến công nghệ cao,” ông Greer nói trên chương trình “Squawk Box.” “Trong trường hợp các quốc gia, cá nhân hay công ty nước ngoài muốn thâu tóm hoặc đầu tư lớn, Mỹ phải giữ quyền kiểm soát những gì quan trọng.”
Liên đoàn Công nhân Thép Hoa Kỳ, vốn ban đầu phản đối thỏa thuận, cho biết họ “không thể suy đoán về tác động” từ tuyên bố của Trump “nếu chưa có thêm thông tin.”
“Chúng tôi vẫn quan ngại rằng Nippon – một công ty nước ngoài với lịch sử lâu dài vi phạm luật thương mại của chúng ta – sẽ tiếp tục làm suy yếu năng lực sản xuất thép trong nước và đe dọa hàng nghìn việc làm công đoàn chất lượng cao,” Chủ tịch Liên đoàn David McCall phát biểu trong một tuyên bố.
Tổng thống Trump tại cuộc gặp công nhân ngành thép ở West Mifflin, bang Pennsylvania, ngày thứ Sáu. Ảnh: AP
