Tổng thống Donald Trump đã chính thức tiễn biệt Elon Musk tại Phòng Bầu dục vào thứ Sáu, kết thúc một nhiệm kỳ đầy biến động của tỷ phú doanh nhân với một buổi chia tay thân mật.
Musk sẽ rời vị trí đứng đầu Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) để quay trở lại tập trung điều hành các công ty của mình, bao gồm hãng xe điện Tesla, công ty tên lửa SpaceX và nền tảng mạng xã hội X.
Trump ghi nhận Musk đã mang lại “một sự thay đổi to lớn đối với cách điều hành cũ kỹ ở Washington,” và cho biết một số nhân viên dưới quyền Musk sẽ tiếp tục ở lại chính quyền. Musk, mặc trang phục toàn màu đen và áo thun có dòng chữ “The Dogefather” (tạm dịch: Bố già Doge), chỉ gật đầu khi Tổng thống liệt kê các hợp đồng đã bị cắt giảm trong nhiệm kỳ của ông.
“Tôi nghĩ DOGE đang làm một công việc phi thường,” Musk phát biểu sau khi nhận chiếc chìa khóa danh dự từ Tổng thống. “Và họ sẽ tiếp tục làm công việc đó một cách phi thường.”
Musk đã để lại một dấu ấn sâu sắc trong bộ máy liên bang, với hàng ngàn nhân viên bị sa thải hoặc buộc phải rời đi. Một số chức năng của chính phủ bị xóa sổ, chẳng hạn như Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), vốn là nguồn sống đối với người nghèo trên khắp thế giới. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Boston ước tính hàng trăm ngàn người đã tử vong do các khoản cắt giảm này.
Bộ Ngoại giao Mỹ phản hồi rằng hầu hết các chương trình phòng chống HIV của USAID, gọi là PEPFAR, vẫn đang được vận hành. Tuy nhiên, tuyên bố không đề cập đến các khoản cắt giảm khác và kêu gọi “các quốc gia khác cần tăng cường mạnh mẽ hơn các nỗ lực nhân đạo.”
Dù gây nhiều xáo trộn, Musk cũng không đạt được các mục tiêu đã đề ra. Sau khi hứa sẽ cắt giảm 1.000 tỷ USD, thậm chí 2.000 tỷ USD chi tiêu liên bang, ông đã hạ kỳ vọng xuống còn 150 tỷ USD trong năm tài chính hiện tại.
Vẫn chưa rõ mục tiêu này có đạt được hay không. Trang web chính thức của DOGE liệt kê con số tiết kiệm là 175 tỷ USD, nhưng thông tin trên đó chứa nhiều lỗi và phóng đại.
Trump ca ngợi Musk là người đã lãnh đạo “cuộc cải cách chính phủ sâu rộng và hệ trọng nhất trong nhiều thế hệ.” Ông ám chỉ rằng Musk “thật ra vẫn chưa rời đi” và “sẽ qua lại để theo dõi” tình hình trong chính quyền.
Tuy nhiên, có dấu hiệu cho thấy sự chú ý đang dần rời khỏi Musk, người từng hiện diện khắp nơi ở Washington. Ông thường đứng im lặng cạnh Trump khi các phóng viên đặt câu hỏi về Tổng thống Pháp, bút tự động của Joe Biden, hay khả năng ân xá cho Sean “Diddy” Combs.
Khi Musk được hỏi về tác động của thuế quan lên Tesla — điều ông từng bày tỏ lo ngại — thì Trump đã chen vào trả lời thay.
Musk, người giàu nhất thế giới, gần đây tuyên bố sẽ giảm đóng góp chính trị. Ông là nhà tài trợ lớn nhất của Trump trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm ngoái.
Trump dường như rất muốn kết thúc nhiệm kỳ của Musk theo cách ấn tượng.
“Đây sẽ là ngày cuối cùng của ông ấy, nhưng thật ra không phải, vì ông ấy sẽ luôn đồng hành cùng chúng tôi,” Trump viết trên mạng xã hội tối thứ Năm. “Elon thật tuyệt vời!”
Với tư cách là một nhân viên chính phủ đặc biệt, vị trí của Musk vốn dĩ chỉ là tạm thời. Tuy nhiên, ông từng gợi ý rằng có thể sẽ “ở lại vô thời hạn,” làm việc bán thời gian cho chính quyền nếu Trump vẫn cần ông hỗ trợ.
Musk từng gạt bỏ câu hỏi về tương lai của DOGE sau khi ông rời đi, thậm chí còn nói rằng nó có thể “tăng tốc mạnh mẽ” trong tương lai.
“DOGE là một lối sống,” ông nói với các phóng viên gần đây. “Như Phật giáo vậy.”
Elon Musk nhận quà từ Tổng thống Donald Trump. Ảnh: Reuters
