Trưởng đoàn đàm phán thương mại của Liên minh châu Âu đã đưa ra lập trường cứng rắn sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa áp thuế 50% đối với tất cả hàng hóa từ EU, khẳng định bất kỳ thỏa thuận thương mại nào tiềm năng giữa Brussels và Washington đều phải dựa trên “sự tôn trọng, không phải đe dọa”.
Tổng thống Mỹ đưa ra tuyên bố sau khi bày tỏ sự thất vọng về tiến độ đạt được một thỏa thuận thương mại với EU. Mức thuế mới dự kiến sẽ có hiệu lực từ ngày 1 tháng 6.
Ủy viên thương mại EU, ông Maros Sefcovic, đăng trên nền tảng X sau một cuộc điện đàm với Đại diện thương mại Mỹ Jamieson Greer và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick: “EU đang tham gia một cách đầy đủ, cam kết đạt được một thỏa thuận mang lại lợi ích cho cả hai bên. Ủy ban châu Âu vẫn sẵn sàng làm việc thiện chí. Quan hệ thương mại EU-Mỹ là không ai sánh bằng và phải được dẫn dắt bằng sự tôn trọng lẫn nhau, chứ không phải đe dọa. Chúng tôi sẵn sàng bảo vệ lợi ích của mình.”
Ông Trump đã đăng trên mạng xã hội Truth Social – nền tảng do ông sở hữu – rằng: “Liên minh châu Âu được thành lập chủ yếu để lợi dụng Mỹ trong thương mại, và họ cực kỳ khó hợp tác.”
Ông cũng tuyên bố Mỹ đang chịu mức thâm hụt thương mại 250 tỷ USD mỗi năm với EU. “Các cuộc thảo luận của chúng tôi với EU đang rơi vào bế tắc,” ông nói, và thêm rằng sẽ không có thuế đối với sản phẩm được sản xuất tại Mỹ.
Trump sau đó nói với phóng viên: “Tôi không tìm kiếm một thỏa thuận – chúng tôi đã đặt ra thỏa thuận rồi,” nhưng ngay sau đó lại nói rằng nếu có một khoản đầu tư lớn từ một công ty châu Âu vào Mỹ thì ông có thể cân nhắc hoãn áp thuế.
EU là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, với hơn 600 tỷ USD hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ năm ngoái, và nhập khẩu hàng hóa từ Mỹ trị giá 370 tỷ USD, theo số liệu của chính phủ Mỹ.
Mỹ đã áp thuế 20% mang tính “đối ứng” với phần lớn hàng hóa EU từ ngày 2 tháng 4, nhưng đã giảm một nửa mức thuế sau một tuần để tạo điều kiện cho đàm phán. Tuy nhiên, Mỹ vẫn giữ nguyên mức thuế nhập khẩu 25% với thép, nhôm và linh kiện xe hơi, đồng thời đe dọa áp mức thuế tương tự với dược phẩm, chip bán dẫn và các mặt hàng khác.
Tại cuộc họp báo cùng ngày, Trump còn cho biết ông có thể áp thuế 25% đối với tất cả điện thoại Apple và Samsung được mua bởi người tiêu dùng Mỹ. Theo ông, mức thuế này sẽ có hiệu lực vào cuối tháng 6. Những phát ngôn này khiến các chỉ số chứng khoán hàng đầu của Mỹ và châu Âu đồng loạt giảm, theo hãng tin AP.
Các chính trị gia châu Âu bày tỏ sự thất vọng trước thông tin Mỹ tiếp tục đe dọa áp thuế. Bộ trưởng Thương mại Pháp, Laurent Saint-Martin, cho rằng các lời đe dọa mới của ông Trump không giúp ích gì cho tiến trình đàm phán.
“Chúng tôi vẫn giữ lập trường: giảm căng thẳng, nhưng sẵn sàng đáp trả,” ông viết trên X.
Ngoại trưởng Ý Antonio Tajani nói với hãng tin Ansa rằng mục tiêu vẫn là “thuế về 0 đối với thuế về 0”.
Phát biểu trước báo giới tại The Hague, Thủ tướng Hà Lan Dick Schoof ủng hộ chiến lược đàm phán của EU và cho biết khối này có thể xem tuyên bố mới nhất của Trump là một phần của chiến thuật đàm phán. “Chúng ta từng chứng kiến thuế tăng rồi giảm trong các cuộc đàm phán với Mỹ trước đây,” ông nói.
Thủ tướng Ireland Micheál Martin cho rằng đề xuất của Trump là “vô cùng đáng thất vọng”. Ông nói thêm: “Tôi luôn cho rằng thuế quan gây hại cho cả hai bên.”
Trong một tuyên bố đăng trên X, ông viết: “Mức thuế như được đề xuất không chỉ khiến giá cả tăng mà còn gây tổn hại nghiêm trọng đến một trong những mối quan hệ thương mại năng động và quan trọng nhất thế giới, đồng thời làm gián đoạn thương mại toàn cầu. Chúng ta không cần tiếp tục theo hướng này. Đàm phán là giải pháp duy nhất và bền vững nhất.”
Chủ tịch Ủy ban thương mại của EU, nghị sĩ Đức Bernd Lange, đã đe dọa sẽ áp thuế trả đũa Mỹ. “Chúng tôi sẽ không để bị ép buộc và sẽ cố gắng tiến hành đàm phán một cách khách quan vào tuần tới,” ông nói với tờ Die Welt của Đức. “Nếu đàm phán thất bại, EU đủ mạnh để triển khai các biện pháp đối phó như áp thuế trả đũa nhằm bù đắp thiệt hại kinh tế.”
Ủy viên thương mại EU Maros Sefcovic khẳng định EU cam kết đạt được một thỏa thuận có lợi cho cả hai bên. Ảnh: EPA
