Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) và Tổ chức Nghiên cứu Không gian Ấn Độ (ISRO) đã ký một ý định thư nhằm hợp tác trong lĩnh vực bay vào không gian có người lái. Động thái này diễn ra chỉ vài ngày sau khi Hoa Kỳ đề xuất cắt giảm sự hợp tác bay vào không gian có người lái với châu Âu.
ESA công bố thông tin về thỏa thuận này vào ngày 7-5, cho biết việc hợp tác sẽ tập trung vào các hoạt động trong quỹ đạo Trái Đất tầm thấp (LEO), đồng thời mở ra khả năng cho các sứ mệnh tương lai lên Mặt Trăng.
Thông báo nêu rõ hai bên sẽ phối hợp phát triển khả năng tương thích giữa các hệ thống gặp gỡ và kết nối (rendezvous and docking), cho phép tàu vũ trụ của hai bên hoạt động phối hợp với nhau. Các lĩnh vực hợp tác ngắn hạn khác được đề cập bao gồm đào tạo phi hành gia, thực hiện các sứ mệnh mô phỏng trên Trái Đất và huấn luyện trong môi trường không trọng lực bằng chuyến bay parabol.
Bên cạnh các hoạt động ngắn hạn, ESA cũng tiết lộ rằng thỏa thuận này có thể mở đường cho các phi hành gia châu Âu thực hiện sứ mệnh lên Trạm Không gian Bharatiya Antariksh (BAS) mà Ấn Độ đang có kế hoạch xây dựng. Dự kiến mô-đun đầu tiên của BAS sẽ được phóng vào năm 2028, và toàn bộ trạm sẽ hoàn thành vào năm 2035. Tuy nhiên, dự án này đã gặp một số trở ngại, khi giám đốc Trung tâm Bay vào Không gian Có Người lái của Ấn Độ gần đây thừa nhận rằng dự án đang đối mặt với “các thách thức kỹ thuật”.
Thỏa thuận giữa ESA và ISRO được ký chưa đầy một tuần sau khi Chính quyền Trump công bố đề xuất ngân sách cắt giảm mạnh tài trợ cho NASA. Trong đó có giảm ngân sách cho Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS), hủy bỏ chương trình Orion sau sứ mệnh Artemis 3, và tạm dừng kế hoạch xây dựng trạm Gateway trên quỹ đạo Mặt Trăng. Cả Orion và Gateway đều là những chương trình bay vào không gian có người lái mà ESA đã cam kết đóng góp đáng kể, để đổi lấy ba cơ hội bay lên Mặt Trăng cho phi hành gia châu Âu. Ngoài ra, việc cắt giảm tài trợ cho ISS cũng có thể ảnh hưởng đến các sứ mệnh tương lai của phi hành gia ESA tại trạm này.
Trước đề xuất cắt giảm ngân sách NASA của Nhà Trắng, Tổng giám đốc ESA Josef Aschbacher tuyên bố rằng ESA sẽ tiếp tục xây dựng mối quan hệ vững chắc với các cơ quan vũ trụ trên toàn thế giới. Ông cũng khéo léo chỉ trích đề xuất này của Mỹ khi khẳng định ESA cam kết là một “đối tác đáng tin cậy.”
Vào tháng 3, ESA đã ký thỏa thuận với Cơ quan Vũ trụ Nhật Bản (JAXA) để cùng xem xét khả năng thực hiện các sứ mệnh chung lên Mặt Trăng và sao Hỏa. Với thỏa thuận mới với ISRO, ESA đang tiếp tục xu hướng đa dạng hóa đối tác trong bối cảnh Hoa Kỳ chuyển trọng tâm sang lợi ích quốc gia hơn là hợp tác quốc tế.
Ảnh minh họa về hoạt động không gian của Ấn Độ. Ảnh: ISRO
