Ngành công nghiệp vệ tinh tiếp tục ghi nhận xu hướng tăng trưởng doanh thu khiêm tốn trong năm 2024, cho dù số lượng vệ tinh và số lần phóng tăng mạnh.
Hiệp hội Công nghiệp Vệ tinh (SIA) ngày 13-5 đã công bố báo cáo thường niên Tình hình Ngành công nghiệp Vệ tinh, cho thấy doanh thu toàn cầu của ngành vệ tinh đạt 293 tỷ USD trong năm 2024, chỉ tăng 3% so với năm 2023 – mức tăng gần tương đương với tỷ lệ lạm phát.
Hầu hết các lĩnh vực trong ngành, được theo dõi trong báo cáo dài hạn do BryceTech thực hiện cho SIA, đều ghi nhận mức tăng đáng kể trong năm 2024. Doanh thu từ chế tạo vệ tinh tăng 17%, đạt 20 tỷ USD, nhờ vào các nhiệm vụ chính phủ có giá trị cao, ông Tom Stroup, Chủ tịch SIA, phát biểu tại sự kiện ra mắt báo cáo.
Doanh thu từ phóng vệ tinh tăng 30%, đạt 9,3 tỷ USD, nhờ số vụ phóng lên quỹ đạo đạt mức kỷ lục. Doanh thu từ thiết bị mặt đất tăng 3%, đạt 155,3 tỷ USD, nhờ sự phát triển của thiết bị mạng cũng như thiết bị định vị vệ tinh và bộ vi mạch.
Tuy nhiên, doanh thu từ dịch vụ vệ tinh lại giảm 2%, còn 108,3 tỷ USD trong năm 2024. Nguyên nhân chính là sự sụt giảm kéo dài của mảng video tiêu dùng, khi người dùng chuyển dần từ truyền hình tuyến tính sang các dịch vụ phát trực tuyến.
Doanh thu từ truyền hình vệ tinh đã giảm gần 20% kể từ năm 2021, từ 88,9 tỷ USD xuống còn 72,4 tỷ USD. “Sự sụt giảm diễn ra từ từ,” ông Stroup nói. “Nó không phải là kiểu tụt dốc không phanh.”
Một số dịch vụ vệ tinh khác, tuy doanh thu còn nhỏ, nhưng đang có dấu hiệu tăng trưởng. Doanh thu từ internet vệ tinh băng rộng tăng gần 30% trong năm 2024, đạt 6,2 tỷ USD, trong khi dịch vụ “quản lý tích hợp” – bao gồm kết nối hàng hải và hàng không – tăng 23%, đạt 9 tỷ USD.
Đồ thị “gậy hockey” của không gian
Tăng trưởng doanh thu khiêm tốn đối lập rõ rệt với số lượng vệ tinh đang hoạt động. Theo báo cáo của SIA, đến cuối năm 2024 có hơn 11.500 vệ tinh hoạt động – hơn gấp ba lần so với năm 2020 và gấp 8,4 lần so với năm 2015 – chủ yếu do sự phát triển của các chòm vệ tinh lớn, đặc biệt là Starlink của SpaceX.
Ông Jay Schwarz, Giám đốc Cục Không gian của Ủy ban Truyền thông Liên bang Mỹ (FCC), gọi biểu đồ tăng trưởng đó là “gậy hockey không gian” trong bài phát biểu tại sự kiện. “Khi nhìn vào cây gậy hockey không gian tại FCC, chúng tôi thực sự thấy nhiều cơ hội,” ông nói, đề cập đến các dịch vụ internet vệ tinh, Internet vạn vật (IoT) và khả năng kết nối trực tiếp với thiết bị đang nổi lên. Tăng trưởng kiểu gậy hockey là tăng trưởng từ từ để rồi cuối cùng tăng vọt đột biến, theo hình cây gậy hockey.
“Ở góc độ rộng hơn, chúng tôi thấy cơ hội để Mỹ dẫn đầu trong không gian,” ông tiếp tục. Mỹ chiếm 37% tổng doanh thu 293 tỷ USD của ngành công nghiệp vệ tinh toàn cầu năm 2024, và phần doanh thu của Mỹ tăng 12% so với năm 2023, trong khi phần còn lại của thế giới giảm 2%.
Cũng như trong các bài phát biểu trước, ông Schwarz – người được bổ nhiệm làm lãnh đạo Cục Không gian vào tháng 2 – tiếp tục kêu gọi cải cách quy định và tinh giản các quy trình nhằm hỗ trợ ngành công nghiệp không gian của Mỹ.
“Chúng ta cần loại bỏ những quy trình đánh giá chậm chạp, tốn kém và riêng biệt, đồng thời cố gắng chuẩn hóa quy trình cấp phép nhiều nhất có thể,” ông nói.
Số vụ phóng kỷ lục đã giúp doanh thu ngành phóng vệ tinh tăng 30% trong năm 2024. Ảnh: SpaceX.
