Trong một động thái đảo ngược, Nhà Trắng có kế hoạch giữ lại Hội đồng Không gian Quốc gia, điều mà các quan chức trong ngành cho rằng có thể đóng vai trò vận động cho lĩnh vực không gian giữa lúc đối mặt với áp lực cắt giảm ngân sách.
Nhà Trắng dự kiến sẽ chính thức công bố trong vài tuần tới rằng Hội đồng Không gian Quốc gia sẽ tiếp tục hoạt động, sau nhiều đồn đoán rằng chính quyền mới của ông Trump sẽ không giữ lại hội đồng này.
Một nguồn tin am hiểu các cuộc thảo luận về hội đồng nhưng không được phép phát biểu công khai cho biết Tổng thống Trump đã đồng ý tái lập hội đồng trong một cuộc họp ngày 5 tháng 5. Cuộc họp này không đưa ra thời gian cụ thể để công bố công khai hội đồng hoặc tuyển dụng một thư ký điều hành chịu trách nhiệm điều hành hằng ngày, mặc dù những người khác cho biết quá trình lựa chọn thư ký điều hành đã được tiến hành trong vài tuần qua.
Hội đồng này từng không hoạt động gần 25 năm trước khi ông Trump tái lập vào năm 2017. Khi đó do Phó Tổng thống Mike Pence lãnh đạo, hội đồng đóng vai trò điều phối liên cơ quan, tổ chức một loạt cuộc họp công khai và ban hành các chính sách về nhiều vấn đề liên quan đến không gian.
Chính quyền Biden tiếp tục duy trì hội đồng, do Phó Tổng thống Kamala Harris lãnh đạo. Tuy nhiên, hội đồng dưới thời bà Harris có ít hoạt động công khai hơn với số cuộc họp và chính sách ít hơn. Hội đồng này đã điều phối các chính sách giữa các cơ quan và đưa ra một đề xuất cho việc “cấp phép nhiệm vụ” đối với các hoạt động không gian mới chưa được cấp phép hiện nay, dù dự luật được đề xuất không được Quốc hội xem xét thông qua.
Chính quyền Trump mới được cho là ban đầu không có ý định duy trì hội đồng này khi nhậm chức vào tháng 1, khi không có thông báo về nhân sự mới hay các hoạt động của hội đồng. Theo một số nguồn tin, Elon Musk — Giám đốc điều hành SpaceX và là cố vấn thân cận của tổng thống — phản đối hội đồng, cho rằng nó không cần thiết. Phó Tổng thống JD Vance, người sẽ làm chủ tịch hội đồng, cũng hầu như không phát biểu gì về lĩnh vực không gian.
Một số người trong cộng đồng không gian xem sự thay đổi này là cơ hội để lĩnh vực không gian được chú trọng hơn trong nội bộ chính quyền, nhất là khi bản đề xuất ngân sách năm tài khóa 2026 dự kiến cắt giảm gần 25% ngân sách NASA.
Một quan chức trong ngành lưu ý rằng bản đề xuất ngân sách được xây dựng bởi Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB) mà không có sự cân bằng từ phía hội đồng không gian — một cách tiếp cận ưu tiên việc cắt giảm chi tiêu. Kết quả có thể đã khác nếu có sự hiện diện của hội đồng, người này cho biết, dẫn chứng ngân sách NASA đã tăng trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump.
“Sau khi hội đồng không gian được thành lập trở lại, OMB sẽ có ghế trong cuộc họp, nhưng họ sẽ không còn kiểm soát toàn bộ bàn họp nữa,” nguồn tin nói.
Tổng thống Donald Trump (trong nhiệm kỳ đầu tiên), bao quanh bởi các phi hành gia, thành viên Quốc hội và Phó Tổng thống Mike Pence, ký sắc lệnh hành pháp ngày 30-6-2017, tái lập Hội đồng Không gian Quốc gia. Ảnh: NASA
