Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã tiến thêm một bước trong kế hoạch áp thêm thuế đối với các mặt hàng nhập khẩu then chốt, bằng việc khởi động các cuộc điều tra liên quan đến chip máy tính, thiết bị sản xuất chip và dược phẩm.
Bộ Thương mại Mỹ đã đăng thông báo về các cuộc điều tra này lên Công báo Liên bang vào tối thứ Hai, kêu gọi công chúng góp ý trong vòng ba tuần. Trước đó, các cuộc điều tra này chưa được công bố chính thức.
Mặc dù Tổng thống Trump tuần trước đã tạm hoãn phần lớn các mức thuế đối ứng trong vòng 90 ngày, ngoại trừ các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, ông vẫn tuyên bố sẽ tiếp tục áp thuế đối với dược phẩm, gỗ xẻ, đồng và chip máy tính.
Bộ Thương mại cho biết họ đang điều tra xem việc nhập khẩu chip máy tính, thiết bị sản xuất chip và các sản phẩm chứa chip — bao gồm nhiều mặt hàng thiết yếu như xe hơi, tủ lạnh, điện thoại thông minh và các thiết bị khác — ảnh hưởng đến an ninh quốc gia như thế nào. Điều này được thực hiện theo Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962, cho phép tổng thống áp thuế vì lý do an ninh quốc gia.
Cuộc điều tra sẽ đánh giá khả năng sản xuất chip trong nước có thể đáp ứng nhu cầu của Mỹ đến đâu, cũng như vai trò của sản xuất, lắp ráp, kiểm thử và đóng gói ở nước ngoài trong chuỗi cung ứng.
Chính phủ cũng dự kiến xem xét các rủi ro từ việc sản xuất chip tập trung ở một số quốc gia, và ảnh hưởng của các khoản trợ cấp từ chính phủ nước ngoài, các hành vi thương mại không công bằng và tình trạng dư thừa công suất do nhà nước tài trợ đến năng lực cạnh tranh của Mỹ.
Sau khi ông Trump tuyên bố điện tử sẽ không nằm trong danh sách áp thuế đối ứng lên đến 50% với một số quốc gia, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick giải thích trong một cuộc phỏng vấn với ABC News rằng dược phẩm, bán dẫn và ô tô sẽ được áp dụng thuế theo từng lĩnh vực riêng biệt.
“Và những mức thuế đó không thể đàm phán,” ông Lutnick nói. “Chúng sẽ là một phần trong nỗ lực đảm bảo rằng chúng ta đưa việc sản xuất các mặt hàng liên quan đến an ninh quốc gia cốt lõi trở lại nước Mỹ. Chúng ta cần sản xuất thuốc trong nước,” ông nói. “Chúng ta cần sản xuất chất bán dẫn.” Cuộc điều tra về dược phẩm nhập khẩu cũng bao gồm các thành phần nguyên liệu dùng để sản xuất thuốc.
Khi được hỏi về kế hoạch áp thêm thuế đối với dược phẩm, ông Trump hôm thứ Hai nói: “Đúng vậy, chúng tôi sẽ làm điều đó.” Ông cho biết việc này sẽ diễn ra “trong tương lai không xa”.
“Chúng tôi làm vậy vì chúng tôi muốn tự sản xuất thuốc của mình,” ông nói.
Hiện nay, hơn 70% nguyên liệu hoạt chất dùng để sản xuất thuốc tại Mỹ được nhập khẩu từ nước ngoài, trong đó Ấn Độ, Liên minh châu Âu và Trung Quốc là các nhà cung cấp chính. Dù Mỹ sản xuất khoảng 20% thuốc trên toàn thế giới, nhưng tiêu thụ đến 45%, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác.
Mỹ cũng là nhà sản xuất chất bán dẫn lớn, nhưng chỉ ở một số lĩnh vực nhất định. Nước này phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu từ Đài Loan và Hàn Quốc với các loại chip tiên tiến. Theo Cục Quản lý Thương mại Quốc tế, riêng Đài Loan chiếm đến 92% công suất sản xuất chip logic tiên tiến, trong khi Hàn Quốc chiếm 8%.
Các sản phẩm như laptop, điện thoại thông minh và các linh kiện liên quan chiếm gần 174 tỷ USD trong kim ngạch nhập khẩu của Mỹ từ Trung Quốc trong năm ngoái. Theo kế hoạch của chính quyền, các mặt hàng điện tử này vẫn sẽ chịu thuế theo chính sách cũ (không phải thuế đối ứng) — và có thể còn bị áp thêm thuế theo lĩnh vực đặc thù.
Dù các hãng chip lớn như TSMC (Đài Loan) đang đầu tư mạnh vào nhà máy tại Mỹ — một phần do các chính sách khuyến khích từ thời Tổng thống Joe Biden — quá trình tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu rất tốn kém và cần nhiều năm để hoàn thành.
Nhân viên kinh doanh giới thiệu máy chiếu tại Hội chợ Canton lần thứ 137 ở tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, ngày 15 tháng 4 năm 2025. Ảnh: AP
