Đội ngũ thực hiện sứ mệnh Tàu thăm dò Mặt Trời Parker của NASA đã giành giải Collier Trophy 2024 nhờ hành trình tiên phong vào bầu khí quyển của Mặt Trời. Với công nghệ bảo vệ nhiệt mang tính đột phá và hệ thống tự hành, tàu thăm dò đang giúp giải mã những bí ẩn của Mặt Trời và tái định nghĩa khám phá không gian.
Đội ngũ gồm các kỹ sư và nhà khoa học từ NASA, Phòng Thí Nghiệm Vật Lý Ứng Dụng Johns Hopkins (APL) tại Laurel, Maryland, cùng hơn 40 tổ chức đối tác trên khắp nước Mỹ, đã được Hiệp hội Hàng Không Quốc Gia (NAA) trao tặng giải thưởng danh giá Robert J. Collier Trophy 2024. Đây là giải thưởng hàng năm nhằm vinh danh thành tựu xuất sắc nhất trong lĩnh vực hàng không hoặc vũ trụ của Mỹ, ghi nhận những cải tiến về hiệu suất, hiệu quả và an toàn của các phương tiện hàng không và không gian trong năm qua.
Sứ mệnh đầu tiên chạm đến Mặt Trời
“Xin chúc mừng toàn bộ đội ngũ Parker Solar Probe vì sự ghi nhận xứng đáng này,” quyền Giám đốc NASA Janet Petro phát biểu. “Nghiên cứu tiên phong của sứ mệnh này đang viết lại sách giáo khoa về khoa học Mặt Trời khi tiến vào một vùng không gian mà chưa có vật thể nhân tạo nào từng đặt chân đến. Sứ mệnh này thúc đẩy nỗ lực của NASA trong việc hiểu rõ hơn về hệ Mặt Trời và tác động của Mặt Trời đối với chúng ta, mang lại lợi ích lâu dài. Là tàu vũ trụ đầu tiên ‘chạm’ vào Mặt Trời và cũng là vật thể nhân tạo di chuyển nhanh nhất từng được chế tạo, Parker Solar Probe là minh chứng cho trí tuệ và khát vọng khám phá của con người.”
Vào ngày 24-12-2024, Parker Solar Probe đã thực hiện cú tiếp cận gần nhất với Mặt Trời, bay sâu vào vành nhật hoa – chỉ cách bề mặt Mặt Trời khoảng 6,1 triệu km – với tốc độ khoảng 700.000 km/h, đánh dấu một cột mốc lịch sử trong lĩnh vực thám hiểm không gian và khoa học Mặt Trời.
“Giải thưởng này là sự ghi nhận đối với sự tận tâm và nỗ lực không ngừng của đội ngũ Parker Solar Probe. Tôi vô cùng tự hào về họ và vinh dự khi được là một phần của dự án,” Nicky Fox, Giám đốc Ban Sứ Mệnh Khoa Học của NASA, cho biết. “Bằng cách nghiên cứu Mặt Trời ở cự ly gần chưa từng có, chúng ta không chỉ nâng cao hiểu biết về ngôi sao gần nhất mà còn về các ngôi sao khác trong vũ trụ. Những lần tiếp cận lịch sử của Parker Solar Probe là minh chứng cho trình độ kỹ thuật đáng kinh ngạc giúp hiện thực hóa hành trình kỷ lục này.”
Công nghệ đột phá
Ba công nghệ hàng không vũ trụ tiên tiến đã giúp Parker Solar Probe đạt được thành tựu này. Trước hết là Hệ Thống Bảo Vệ Nhiệt (Thermal Protection System), hay còn gọi là tấm chắn nhiệt, giúp bảo vệ tàu khỏi nhiệt độ khắc nghiệt lên đến khoảng 1.370 độ C, cho phép các thiết bị điện tử và dụng cụ khoa học bên trong hoạt động gần như ở nhiệt độ phòng.
Bên cạnh đó, tàu còn được trang bị các tấm pin mặt trời có hệ thống làm mát chủ động, giúp bảo vệ chúng khỏi bức xạ mặt trời mạnh trong khi vẫn cung cấp năng lượng cho tàu. Hệ thống điều khiển tự động hoàn toàn cũng cho phép Parker tự quản lý hành trình, điều hướng và điều chỉnh cấu hình trong nhiều tháng liên tục. Kể từ khi phóng vào tháng 8-2018, Parker đã sử dụng những công nghệ quan trọng này mỗi ngày.
Joe Westlake, Giám đốc Ban Vật Lý Mặt Trời tại NASA, chia sẻ: “Những dữ liệu mới mà sứ mệnh này cung cấp sẽ giúp cải thiện khả năng dự báo các hiện tượng thời tiết vũ trụ, đồng thời giúp chúng ta hiểu rõ hơn về chính ngôi sao đã tạo điều kiện cho sự sống trên Trái Đất.”
Những quan sát cận cảnh của Parker về các sự kiện Mặt Trời, chẳng hạn như vụ phun trào nhật hoa và các sự kiện hạt năng lượng mặt trời, rất quan trọng để hiểu rõ hơn về khoa học Mặt Trời và các hiện tượng thời tiết vũ trụ có thể gây rủi ro cho vệ tinh, hàng không, phi hành gia và thậm chí cả hệ thống điện trên Trái Đất. Việc nắm bắt các quy luật vật lý cơ bản đằng sau những sự kiện này sẽ giúp cải thiện khả năng dự báo và giảm thiểu tác động của bức xạ vũ trụ đối với các sứ mệnh khám phá Mặt Trăng và Sao Hỏa trong tương lai.
Biến điều “không thể” thành hiện thực
“Đội ngũ xuất sắc này đã hiện thực hóa một sứ mệnh khoa học vũ trụ vô cùng khó khăn, từng bị coi là ‘bất khả thi’ trong hơn 60 năm,” Giám đốc APL Ralph Semmel nói. “Họ đã làm được điều đó bằng cách giải quyết hàng loạt thách thức công nghệ tồn tại từ lâu, đồng thời đưa khả năng không gian của Mỹ lên một tầm cao mới. Giải thưởng Collier Trophy là sự công nhận xứng đáng dành cho nhóm các nhà đổi mới từ NASA, APL và các đối tác trên khắp nước Mỹ.”
Được trao lần đầu vào năm 1911, giải Robert J. Collier Trophy được lựa chọn bởi một hội đồng lãnh đạo hàng không do NAA chỉ định. Chiếc cúp danh giá này được trưng bày tại Bảo tàng Hàng không và Không gian Quốc gia Smithsonian ở Washington.
“Thành tựu của đội ngũ Parker Solar Probe trong việc giành giải Collier 2024 là một ví dụ điển hình về quyết tâm, trí tuệ và tinh thần đồng đội,” Chủ tịch kiêm CEO của NAA, Amy Spowart, phát biểu. “NAA rất vinh dự được công nhận và tôn vinh nhóm đã biến điều không thể thành hiện thực.”
Vào ngày 24-12-2024, Parker Solar Probe tiến vào bầu khí quyển ngoài của Mặt Trời, chỉ cách bề mặt khoảng 6,1 triệu km với tốc độ gần 700.000 km/h. Ảnh: NASA
