Việc sử dụng các chatbot như ChatGPT có thể tương ứng với cảm giác cô đơn tăng cao và thời gian ít hơn dành cho việc giao tiếp với người khác, theo nghiên cứu mới từ OpenAI phối hợp với Viện Công nghệ Massachusetts.
Những người dành nhiều thời gian hơn để gõ hoặc nói chuyện với ChatGPT mỗi ngày có xu hướng báo cáo mức độ phụ thuộc cảm xúc cao hơn cũng như cảm giác cô đơn gia tăng, theo nghiên cứu được công bố vào thứ Sáu, 21-3. Các phát hiện này là một phần của hai nghiên cứu do hai tổ chức nêu trên thực hiện và chưa được đánh giá độc lập.
Việc ra mắt ChatGPT vào cuối năm 2022 đã khởi động một cơn sốt cho AI tạo sinh. Kể từ đó, mọi người đã sử dụng các chatbot cho mọi thứ từ lập trình đến các buổi trị liệu giả mạo. Khi các nhà phát triển như OpenAI phát triển các mô hình tinh vi hơn và các tính năng giọng nói giúp chúng bắt chước tốt hơn cách con người giao tiếp, có thể nói rằng tiềm năng tạo ra các mối quan hệ xã hội “giả” với các chatbot này tăng lên.
Trong những tháng gần đây, đã có những lo ngại mới về những tác hại cảm xúc tiềm tàng của công nghệ này, đặc biệt là đối với người dùng trẻ tuổi và những người gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần. Công ty Character Technologies đã bị kiện vào năm ngoái sau khi chatbot của họ bị cáo buộc khuyến khích ý tưởng tự sát trong các cuộc trò chuyện với trẻ vị thành niên, bao gồm một thiếu niên 14 tuổi đã tự kết liễu cuộc đời.
OpenAI có trụ sở tại San Francisco coi những nghiên cứu mới này là cách để có cái nhìn tốt hơn về cách mọi người tương tác với và bị ảnh hưởng bởi chatbot phổ biến của mình. “Một số mục tiêu của chúng tôi ở đây thực sự là trao quyền cho mọi người hiểu ý nghĩa việc sử dụng của họ và thực hiện công việc này để nhằm tạo ra việc thiết kế có trách nhiệm,” Sandhini Agarwal, người đứng đầu nhóm AI đáng tin cậy của OpenAI và là đồng tác giả nghiên cứu, cho biết.
Để thực hiện các nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã theo dõi gần 1.000 người trong một tháng. Những người tham gia có kinh nghiệm rất đa dạng với ChatGPT và được phân nhóm ngẫu nhiên, gồm sử dụng phiên bản chỉ có văn bản, hoặc một trong hai tùy chọn bằng giọng nói khác trong ít nhất năm phút mỗi ngày. Một số được yêu cầu thực hiện các cuộc trò chuyện mở về bất kỳ chủ đề nào họ muốn; những người khác được yêu cầu có các cuộc trò chuyện cá nhân hoặc không cá nhân với ChatGPT.
Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng những người có xu hướng gắn bó cảm xúc nhiều hơn trong các mối quan hệ con người và tin tưởng hơn vào chatbot có khả năng cảm thấy cô đơn và phụ thuộc cảm xúc hơn vào ChatGPT.
Trong nghiên cứu thứ hai, các nhà nghiên cứu đã sử dụng phần mềm để phân tích 3 triệu cuộc trò chuyện của người dùng với ChatGPT và cũng khảo sát mọi người về cách họ tương tác với chatbot. Họ phát hiện rất ít người thực sự sử dụng ChatGPT cho các cuộc trò chuyện cảm xúc.
Còn quá sớm để đánh giá nghiên cứu này và vẫn chưa rõ mức độ mà chatbot có thể khiến mọi người cảm thấy cô đơn hơn.
Cathy Mengying Fang, một đồng tác giả nghiên cứu và là sinh viên tốt nghiệp của MIT, cho biết các nhà nghiên cứu rất thận trọng với việc mọi người sử dụng những phát hiện này để kết luận rằng việc sử dụng chatbot nhiều hơn chắc chắn sẽ có hậu quả tiêu cực cho người dùng. Nghiên cứu không kiểm soát thời gian mà mọi người sử dụng chatbot như một yếu tố chính, cô nói, và không so sánh với một nhóm đối chứng không sử dụng chatbot.
Các nhà nghiên cứu hy vọng công việc này sẽ dẫn đến nhiều nghiên cứu hơn về cách con người tương tác với AI. “Tập trung vào AI là điều thú vị,” Pat Pataranutaporn, một đồng tác giả nghiên cứu và là nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại MIT, cho biết. “Nhưng điều thực sự quan trọng, đặc biệt khi AI được triển khai quy mô lớn, là hiểu tác động của nó đến con người.”
OpenAI coi những nghiên cứu mới này là cách để có cái nhìn tốt hơn về cách mọi người tương tác với và bị ảnh hưởng bởi chatbot phổ biến của mình. Ảnh: Bloomberg
