Tổng thống Donald Trump hôm thứ Năm đã đe dọa áp mức thuế khổng lồ lên rượu châu Âu nhằm đáp trả hành động trả đũa của Liên minh châu Âu (EU) đối với thuế thép và nhôm của ông – một cuộc leo thang ăn miếng trả miếng (a tit-for-tat escalation) có thể khiến cuộc chiến thương mại trở nên mất kiểm soát.
Trong một bài đăng trên Truth Social, Trump tuyên bố chính quyền của ông sẽ áp thuế 200% đối với các loại đồ uống có cồn nhập khẩu từ EU, trừ khi khối này rút lại mức thuế 50% mà họ vừa áp lên rượu mạnh của Mỹ vào hôm thứ Tư.
“Nếu mức thuế này không được gỡ bỏ ngay lập tức, Mỹ sẽ sớm áp thuế 200% lên toàn bộ RƯỢU VANG, RƯỢU SÂM PANH VÀ CÁC SẢN PHẨM CÓ CỒN XUẤT XỨ TỪ PHÁP VÀ CÁC NƯỚC THUỘC EU,” Trump viết. “Điều này sẽ rất có lợi cho ngành rượu vang và sâm panh tại Mỹ.”
Việc Mỹ đáp trả châu Âu chỉ trong vòng 36 giờ sau động thái áp thuế của EU cho thấy cách một cuộc chiến thương mại có thể nhanh chóng vượt khỏi tầm kiểm soát (spiral out of control). Sau khi mức thuế 25% của Trump đối với nhôm và thép có hiệu lực vào rạng sáng thứ Tư, EU ngay lập tức phản công lại điều mà họ gọi là hành động thương mại “không chính đáng” từ chính quyền Trump.
Các biện pháp đáp trả của EU bao gồm mức thuế đối với hàng hóa Mỹ trị giá 28 tỷ USD, áp dụng cho tàu thuyền, rượu bourbon và xe máy. EU tuyên bố các biện pháp này, dự kiến có hiệu lực vào tháng Tư, là “nhanh chóng và cân xứng”.
Thị trường chứng khoán tiếp tục lao dốc (fell deeper into the red) vào thứ Năm do căng thẳng thương mại leo thang. Chỉ số S&P 500 đã rơi vào vùng điều chỉnh, giảm 10% so với mức đỉnh mọi thời đại mà nó đạt được chỉ ba tuần trước.
Ngành công nghiệp rượu mạnh của Mỹ hôm thứ Tư cho biết họ đang chuẩn bị đối phó với những tổn thất do thuế trả đũa từ EU. Nếu cuộc đối đầu tiếp tục leo thang, các nhà sản xuất rượu Mỹ có thể còn phải đối mặt với những biện pháp đáp trả mạnh mẽ hơn.
Pháp tuyên bố sẽ “đáp trả”
Pháp hiện là nước xuất khẩu rượu vang lớn nhất sang Mỹ, với tổng giá trị 2,5 tỷ USD trong năm ngoái, theo dữ liệu của Bộ Thương mại Mỹ. Ý đứng thứ hai với 2,3 tỷ USD rượu vang xuất sang Mỹ.
Đối với cả hai quốc gia này, rượu vang là một trong những mặt hàng xuất khẩu quan trọng nhất sang Mỹ.
Bộ trưởng Thương mại Pháp Laurent Saint-Martin hôm thứ Năm tuyên bố rằng “Trump đang leo thang cuộc chiến thương mại mà ông ta đã chọn bắt đầu” và Pháp sẽ “đáp trả”.
“Chúng tôi sẽ không chịu khuất phục trước các lời đe dọa và sẽ luôn bảo vệ ngành công nghiệp của mình,” ông viết trên mạng xã hội X.
Olof Gill, phát ngôn viên thương mại của Ủy ban châu Âu, kêu gọi Mỹ “ngay lập tức hủy bỏ” thuế thép và nhôm vừa áp đặt trong một cuộc họp báo hôm thứ Năm. “Chúng tôi muốn đàm phán để tránh các loại thuế trong tương lai,” ông nói. “Thuế quan chỉ mang lại kết quả thua lỗ cho cả hai bên, và chúng tôi muốn tập trung vào các giải pháp đôi bên cùng có lợi.”
Gill cũng cho biết EU đang chuẩn bị các cuộc gọi giữa các quan chức thương mại của khối này và Mỹ.
Theo dữ liệu từ EU, đồ uống có cồn là một trong những mặt hàng xuất khẩu hàng đầu từ châu Âu sang Mỹ.
Năm 2023, Pháp đã xuất khẩu gần 27 triệu chai rượu sâm panh sang Mỹ, theo Hiệp hội thương mại Comité Champagne. Điều này khiến Mỹ trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của loại đồ uống cao cấp này, vượt cả Anh.
Comité Champagne, đại diện cho hơn 300 nhà sản xuất rượu sâm panh, từ chối bình luận, nói rằng họ “để các nhà lãnh đạo của EU và Mỹ xử lý vấn đề này”.
Hiệp hội Rượu Whisky Ireland cũng đưa ra tuyên bố vào thứ Năm, cảnh báo rằng thuế quan “đe dọa việc làm, đầu tư và doanh nghiệp, đồng thời có thể gây tác động tàn khốc” đến ngành của họ.
“Không có bên nào chiến thắng trong một cuộc chiến thương mại,” hiệp hội cho biết, nhấn mạnh rằng Mỹ là đối tác thương mại lớn nhất của họ.
Nếu mức thuế 200% được áp dụng, “điều đó có nghĩa là cửa hàng rượu của bạn có thể sẽ không còn bán các sản phẩm này nữa,” Justin Wolfers, giáo sư kinh tế tại Đại học Michigan, nói với CNN. “Tôi đoán rằng nó sẽ khiến lượng rượu vang nhập khẩu từ Pháp vào Mỹ giảm xuống con số 0.”
“Tất nhiên tôi sẽ đáp trả”
Trump đã ám chỉ đến động thái trả đũa của Mỹ trong một cuộc họp tại Phòng Bầu dục hôm thứ Tư với Thủ tướng Ireland Micheál Martin. Tổng thống tuyên bố ông sẽ đáp trả thuế quan từ EU.
“Tất nhiên tôi sẽ đáp trả,” Trump nói.
Hôm thứ Năm, Trump gọi EU là “một trong những nơi đánh thuế và áp thuế thù địch và lạm dụng nhất trên thế giới, được thành lập chỉ nhằm mục đích lợi dụng nước Mỹ.”
Ông cũng gọi thuế trả đũa của EU đối với rượu bourbon của Mỹ là “hành động độc ác”.
Tuy nhiên, vấn đề của các biện pháp trả đũa là chúng luôn kích động thêm các động thái đáp trả khác, khiến xung đột leo thang mà không có lối thoát rõ ràng. Trump đã cho thấy rõ rằng ông không có ý định từ bỏ chính sách thuế quan của mình trong tương lai gần.
Các chai rượu vang Pháp được trưng bày tại một cửa hàng rượu. Ảnh: Getty Images
