Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) ngày 14-2 thông báo rằng John McFall, thành viên dự bị trong đội ngũ phi hành gia của cơ quan này, đã được hội đồng y tế đa quốc gia chứng nhận đủ điều kiện cho các nhiệm vụ dài hạn trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Đây là lần đầu tiên, một phi hành gia châu Âu có khuyết tật thể chất (physical disability) đã được chứng nhận y tế để thực hiện các nhiệm vụ trên ISS.
Việc chứng nhận này đặc biệt đáng chú ý vì McFall đã mất chân phải trong một vụ tai nạn mô tô năm 19 tuổi và hiện sử dụng chân giả (prosthesis). Ông là người đầu tiên có khuyết tật như vậy được chứng nhận y tế để tham gia huấn luyện cho các nhiệm vụ trên trạm vũ trụ.
“John hôm nay được chứng nhận là một phi hành gia có thể bay trong một nhiệm vụ dài hạn trên Trạm Vũ trụ Quốc tế, và tôi nghĩ đây là một bước tiến vượt bậc trong tham vọng mở rộng khả năng tiếp cận không gian cho toàn xã hội,” Daniel Neuenschwander, Giám đốc bộ phận thám hiểm không gian có người lái và robot của ESA, phát biểu trong buổi họp báo công bố chứng nhận.
ESA đã chọn McFall trong đợt tuyển chọn phi hành gia năm 2022. Trong quá trình này, ESA đã tìm kiếm một ứng viên mà họ gọi là “parastronaut” (tức là phi hành gia khuyết tật) để đánh giá liệu người có một số khuyết tật thể chất có thể bay an toàn vào không gian hay không.
Kể từ khi được chọn, McFall đã tham gia nghiên cứu khả thi mang tên Fly! nhằm xác định liệu có bất kỳ yếu tố nào có thể ngăn cản ông thực hiện nhiệm vụ trên trạm vũ trụ, bao gồm cả tình trạng sức khỏe và mức độ an toàn tổng thể của ISS.
“Chúng ta không nên đánh giá thấp tất cả các yếu tố liên quan đến quy trình an toàn khi hoạt động trên Trạm Vũ trụ Quốc tế,” Neuenschwander nhấn mạnh. “Thật lòng mà nói, ban đầu tôi đã dự đoán sẽ có một số rào cản nhất định, nhưng tôi rất vui khi thấy chúng ta đã vượt qua được tất cả.”
McFall bày tỏ niềm tự hào: “Tôi cảm thấy vô cùng vinh dự. Các đối tác quốc tế đã đón nhận tôi một cách rất nồng nhiệt và tích cực nhờ vào những nghiên cứu tỉ mỉ, có hệ thống mà chúng tôi đã thực hiện trong nghiên cứu khả thi này.”
Nghiên cứu Fly! đã xem xét hơn 80 chủ đề liên quan đến đào tạo, vận hành ISS và tàu vũ trụ, vấn đề y tế và hỗ trợ phi hành đoàn, theo Jerome Reineix, quản lý dự án Fly! tại ESA. Ông cho biết các thách thức kỹ thuật có thể được giải quyết, nhưng khó khăn lớn nhất là thay đổi tư duy.
“Rào cản chính mà chúng tôi gặp phải không phải là kỹ thuật mà là định kiến,” ông nói. “Mọi người thường có suy nghĩ sẵn có về những gì một người có khuyết tật thể chất có thể làm được, và chúng tôi phải giải thích, chứng minh hết lần này đến lần khác.”
Mặc dù McFall đã được chứng nhận y tế cho một nhiệm vụ ISS, ESA vẫn chưa chỉ định ông vào một chuyến bay cụ thể. “Bây giờ ông ấy là một phi hành gia như mọi người khác, đang chờ đợi được giao nhiệm vụ,” Neuenschwander nói. “Hiện tại chúng tôi chưa thể cung cấp thời gian cụ thể.”
McFall là một trong 12 phi hành gia dự bị được chọn vào năm 2022. Họ là thành viên bán thời gian của đội ngũ phi hành gia ESA và đủ điều kiện tham gia các chuyến bay cụ thể.
Neuenschwander cho biết các nhiệm vụ dài hạn trên ISS sẽ do các phi hành gia chính thức toàn thời gian của ESA đảm nhận, gồm năm người được chọn vào năm 2022. “Mục tiêu của chúng tôi là đưa tất cả họ lên ISS trước khi trạm này ngừng hoạt động vào khoảng năm 2030.”
“Thật tuyệt vời khi John và đội ngũ ESA đã chứng minh rằng một người có khuyết tật thể chất như ông ấy vẫn có thể sống và làm việc trên Trạm Vũ trụ Quốc tế,” Liz Johns, quyền Giám đốc bộ phận thám hiểm không gian tại Cơ quan Vũ trụ Anh, phát biểu. Bà cũng cam kết cơ quan này sẽ hỗ trợ McFall trong các giai đoạn tiếp theo.
Phi hành gia dự bị ESA John McFall bay trong môi trường vi trọng lực trên một chuyến bay parabol, hiện đã được chứng nhận y tế cho các nhiệm vụ dài hạn trên ISS. Ảnh: ESA
