Giám đốc điều hành OpenAI, Sam Altman, đã lên tiếng chỉ trích đối thủ Elon Musk một ngày sau khi từ chối một thỏa thuận có thể thay đổi cục diện tương lai của trí tuệ nhân tạo. Ông nói với nhóm nhà đầu tư do Elon Musk dẫn đầu rằng công ty đứng sau ChatGPT không phải để bán—bất chấp một đề nghị khổng lồ để mua lại công ty.
“Elon đã thử rất nhiều thứ trong một thời gian dài. Đây là chiêu trò mới nhất—anh biết đấy, chương tiếp theo của tuần này,” Altman nói với Bloomberg TV trong một cuộc phỏng vấn tại Hội nghị Thượng đỉnh Hành động AI ở Paris hôm thứ Ba. “Tôi nghĩ có lẽ ông ấy chỉ đang cố gắng ngáng chân chúng tôi.”
Hôm thứ Hai, Musk tuyên bố ông đang dẫn đầu một nhóm nhà đầu tư đưa ra đề nghị mua lại tổ chức phi lợi nhuận quản lý OpenAI với giá 97,4 tỷ USD. Hội đồng quản trị OpenAI sẽ phải xem xét đề nghị khổng lồ này, nhưng không rõ liệu họ có nghiêm túc cân nhắc hay không nếu tin rằng Musk có thể làm chệch hướng sứ mệnh của công ty.
Dù vậy, lời đề nghị này có thể khiến kế hoạch tái cấu trúc OpenAI trở nên khó khăn hơn—và đắt đỏ hơn đáng kể.
Musk, đồng sáng lập OpenAI nhưng sau đó rời đi, từ lâu đã có mâu thuẫn với Altman và đã đệ nhiều đơn kiện chống lại OpenAI cũng như cá nhân Altman, cáo buộc rằng công ty AI này và đội ngũ lãnh đạo của nó đã sai lệch khi tự mô tả là một tổ chức từ thiện.
OpenAI hoạt động dưới sự quản lý của một tổ chức phi lợi nhuận, tổ chức này kiểm soát OpenAI LP—một công ty vì lợi nhuận nằm trong cơ cấu tổng thể của OpenAI. Công ty vì lợi nhuận này đã đưa OpenAI từ vô giá trị lên mức định giá khoảng 100 tỷ USD chỉ trong vài năm—và Altman được ghi nhận là kiến trúc sư chính của kế hoạch này cũng như là nhân tố quan trọng tạo nên thành công của công ty.
Musk cho rằng OpenAI đã đi chệch tôn chỉ ban đầu khi tìm cách kiếm lợi nhuận từ các công cụ AI của mình.
Giờ đây, Musk đã trở thành đối thủ cạnh tranh khi thành lập công ty AI riêng có tên x.AI.
“Tôi ước gì ông ấy cạnh tranh bằng cách tạo ra một sản phẩm tốt hơn, nhưng tôi nghĩ đã có rất nhiều chiêu trò,” Altman nói trong cuộc phỏng vấn. “Rất nhiều vụ kiện tụng, đủ thứ chuyện điên rồ khác, giờ lại đến chuyện này. Chúng tôi sẽ cố gắng tập trung vào công việc và tiếp tục tiến lên.”
Khi được hỏi liệu Musk có đang tiếp cận cuộc đối đầu với OpenAI từ vị thế thiếu tự tin (position of insecurity) hay không, Altman đồng tình và mỉa mai đối thủ.
“Có lẽ cả cuộc đời ông ấy là từ một vị thế bất an. Tôi cảm thấy tội cho ông ấy,” Altman nói. “Tôi không nghĩ ông ấy là một người hạnh phúc. Tôi thực sự thấy tội cho ông ấy.”
Đại diện của Musk và X đã không phản hồi yêu cầu bình luận.
Altman nói rằng ông không lo lắng về việc Musk có một vị thế mới quan trọng trong chính quyền của cựu Tổng thống Donald Trump, nhưng cũng thừa nhận có thể ông nên quan tâm hơn.
“Có lẽ tôi nên lo lắng, nhưng không đặc biệt lắm,” Altman nói. “Tôi chỉ cố gắng thức dậy mỗi ngày và nghĩ về cách cải thiện công nghệ của chúng tôi.”
Mâu thuẫn giữa Musk và Altman
Musk lần đầu tiên kiện OpenAI vào tháng 6 năm 2024, nhưng sau đó đã rút đơn kiện sau khi công ty công bố một bài viết trên blog bao gồm nhiều email của Musk từ những ngày đầu thành lập OpenAI. Những email này dường như cho thấy Musk đã thừa nhận sự cần thiết của việc kiếm được số tiền lớn để tài trợ cho cơ sở hạ tầng tính toán phục vụ tham vọng AI của công ty, trái ngược với tuyên bố trong đơn kiện rằng OpenAI đang sai lầm khi theo đuổi lợi nhuận.
Đến tháng 8 năm 2024, Musk đệ đơn kiện mới, cáo buộc OpenAI chạy đua phát triển công nghệ “trí tuệ nhân tạo tổng quát” (artificial general intelligence – AGI) nhằm “tối đa hóa lợi nhuận.” Ông cũng cáo buộc công ty tham gia vào hoạt động gian lận (racketeering).
Trong khi đó, OpenAI cáo buộc Musk đơn giản là ghen tị vì không còn liên quan đến công ty, sau khi ông rời OpenAI vào năm 2018 do thất bại trong việc thuyết phục các đồng sáng lập cho phép Tesla mua lại công ty.
Altman bác bỏ quan điểm của Musk rằng OpenAI đang từ bỏ gốc rễ phi lợi nhuận, mặc dù công ty đang tìm cách tách riêng bộ phận vì lợi nhuận để có thêm sự linh hoạt.
“Chúng tôi không chuyển sang mô hình vì lợi nhuận,” Altman nói. “Ý tôi là, chúng tôi thậm chí chưa chắc có làm vậy hay không. Nhưng dù thế nào đi nữa, tổ chức phi lợi nhuận sẽ vẫn cực kỳ quan trọng, sẽ dẫn dắt sứ mệnh và sẽ tiếp tục tồn tại. Hội đồng quản trị đang xem xét nhiều phương án về cách tổ chức tốt nhất cho giai đoạn tiếp theo, nhưng tổ chức phi lợi nhuận sẽ không biến mất.”
Tuy nhiên, lời đề nghị gần 100 tỷ USD từ Musk và các cộng sự có thể gây trở ngại cho kế hoạch của OpenAI. Nếu muốn tách riêng bộ phận vì lợi nhuận, tổ chức phi lợi nhuận có thể sẽ phải giữ một phần cổ phần và phải định giá thương vụ.
Nếu thỏa thuận của Musk là thực (và rất có thể là thực, vì Musk là người giàu nhất thế giới), OpenAI có thể sẽ phải chứng minh rằng thương vụ được đề nghị này nâng giá công ty. Nói cách khác, Musk vừa đặt ra mức giá sàn là 97,4 tỷ USD.
Tuy nhiên, vấn đề không đơn giản như vậy. Vì OpenAI là một tổ chức phi lợi nhuận, họ không có trách nhiệm pháp lý trong việc tối đa hóa lợi nhuận. Họ cũng có thể lập luận rằng việc để Musk kiểm soát sẽ vi phạm sứ mệnh của công ty là ưu tiên an toàn.
Dù kết quả ra sao, công ty AI hàng đầu thế giới hiện đang đối mặt với một con đường khó khăn hơn nhiều so với trước đây.
Sam Altman, đồng sáng lập và là CEO của OpenAI. Ảnh: Reuters
