Blue Origin đã phóng thành công tên lửa mới khổng lồ của mình trong chuyến bay thử nghiệm đầu tiên vào sáng nay, thứ Năm ngày 16-1, đưa một vệ tinh nguyên mẫu vào quỹ đạo cách Trái Đất hàng ngàn dặm.
Được đặt tên theo John Glenn, người Mỹ đầu tiên bay quanh quỹ đạo Trái Đất, tên lửa New Glenn đã cất cánh từ Florida, từ cùng bệ phóng từng được sử dụng để phóng các tàu Mariner và Pioneer của NASA cách đây nửa thế kỷ.
Được phát triển trong nhiều năm với nguồn đầu tư lớn từ nhà sáng lập Amazon, Jeff Bezos, tên lửa cao 98 mét này mang theo một nền tảng thử nghiệm được thiết kế để hỗ trợ hoặc triển khai các vệ tinh vào quỹ đạo của chúng. Tất cả bảy động cơ chính của tên lửa đều hoạt động hoàn hảo khi cất cánh, thắp sáng bầu trời trước bình minh (predawn sky) và khiến khán giả đứng dọc các bãi biển gần đó hò reo. Các nhân viên của công ty vỡ òa trong tiếng hò hét và vỗ tay cuồng nhiệt khi tàu đạt quỹ đạo chỉ sau 13 phút, một kỳ tích nhận được lời khen ngợi nhanh chóng từ Elon Musk của SpaceX.
Bezos — người theo dõi sự kiện từ trung tâm điều khiển — từ chối tiết lộ khoản đầu tư cá nhân của ông cho chương trình này. Ông nhấn mạnh rằng Blue Origin không coi đây là cuộc cạnh tranh với SpaceX, công ty đã thống trị lĩnh vực phóng tên lửa từ lâu.
Trong suốt sự kiện, Bezos thường đứng tại chỗ của mình ở trung tâm điều khiển, trông vừa lo lắng vừa hạnh phúc.
“Chúc mừng vì đã đạt được quỹ đạo ngay từ lần thử đầu tiên!” Musk gửi lời chúc qua X (trước đây là Twitter).
Sứ mệnh thử nghiệm và những mục tiêu xa hơn
Trong chuyến bay thử nghiệm này, vệ tinh dự kiến sẽ vẫn nằm trong tầng thứ hai của tên lửa khi bay quanh quỹ đạo Trái Đất. Nhiệm vụ dự kiến kéo dài sáu giờ, sau đó tầng thứ hai sẽ được đặt vào quỹ đạo an toàn, cao và xa, tuân theo các tiêu chuẩn của NASA để giảm thiểu rác thải không gian (space junk).
Tên lửa đẩy ở tầng đầu tiên đã không hạ cánh thành công (missed its landing) lên một xà lan ở Đại Tây Dương để tái chế, nhưng công ty nhấn mạnh rằng mục tiêu quan trọng hơn là đưa vệ tinh thử nghiệm vào quỹ đạo. Bezos từng chia sẻ trước chuyến bay rằng việc cố gắng hạ cánh tầng đẩy trong lần thử đầu tiên là “một chút điên rồ.”
“Thật là một ngày tuyệt vời,” Ariane Cornell, phát ngôn viên của Blue Origin, nói trong buổi tường thuật trực tiếp.
Tên lửa New Glenn ban đầu dự kiến phóng vào sáng sớm thứ Hai, nhưng bị hoãn do băng tích tụ trong các hệ thống ống dẫn quan trọng. Tên lửa này được thiết kế để mang tàu vũ trụ và phi hành gia lên quỹ đạo, thậm chí lên Mặt Trăng trong tương lai.
Được thành lập cách đây 25 năm bởi Jeff Bezos, Blue Origin đã bắt đầu chở hành khách trả phí lên rìa không gian (edge of space) từ năm 2021, bao gồm cả chính Bezos. Những chuyến bay ngắn từ Texas sử dụng các tên lửa nhỏ hơn, được đặt theo tên Alan Shepard, người Mỹ đầu tiên bay vào không gian. Tên lửa New Glenn, được đặt theo tên John Glenn, có chiều cao gấp năm lần.
Blue Origin đã đầu tư hơn 1 tỷ USD vào địa điểm phóng của New Glenn, xây dựng lại khu phức hợp lịch sử Complex 36 tại Căn cứ Không quân Cape Canaveral. Bệ phóng cách trung tâm điều khiển và nhà máy sản xuất tên lửa của công ty khoảng 14 km, ngay ngoài khuôn viên của Trung tâm Vũ trụ Kennedy của NASA.
Blue Origin dự kiến thực hiện 6-8 chuyến bay New Glenn trong năm nay nếu mọi việc suôn sẻ, với chuyến tiếp theo dự kiến diễn ra vào mùa xuân.
“Vẫn có chỗ cho nhiều người chiến thắng,” Bezos nói tại nhà máy sản xuất tên lửa cuối tuần qua, nhấn mạnh rằng đây chỉ là “bước khởi đầu của một giai đoạn mới trong thời đại không gian, nơi cả ngành công nghiệp sẽ hợp tác … để giảm chi phí tiếp cận không gian.”
New Glenn là một trong số các tên lửa lớn mới được phóng trong những năm gần đây, bao gồm Vulcan của United Launch Alliance, Ariane 6 nâng cấp của châu Âu và Hệ thống Phóng Không gian (SLS) của NASA, kế thừa Saturn V để đưa phi hành gia lên Mặt Trăng.
Tên lửa lớn nhất, cao khoảng 123 mét, là Starship của SpaceX. Musk hy vọng sẽ thử nghiệm lần thứ bảy với toàn bộ hệ thống tên lửa này vào cuối ngày thứ Năm (sáng thứ Sáu giờ Việt Nam) tại Texas. Starship là phương tiện mà NASA dự định sử dụng để đưa phi hành gia lên Mặt Trăng trong thập kỷ này.
Blue Origin phóng tên lửa New Glenn đầu tiên của mình từ Florida. Ảnh: Getty Images
