Các bệnh hô hấp đang gia tăng ở Trung Quốc và nước này đang đối mặt với virus metapneumovirus ở người (HMPV)
HMPV là một loại vi rút giống cúm đang ngày càng phổ biến trong mùa đông, nhất là hiện nay, Trung Quốc đang rất lạnh lẽo. Vi rút này cũng là một loại virus hô hấp có triệu chứng tương tự như cúm thông thường, bao gồm ho, sốt, nghẹt mũi, và trong những trường hợp nghiêm trọng, viêm phổi hoặc viêm phế quản.
Phải phòng ngừa
Trẻ con dưới năm tuổi, người cao tuổi – tùy nơi là từ 60 tuổi hay 70 tuổi – và những người có hệ miễn dịch suy yếu là những đối tượng dễ bị tổn thương nhất. Khác với COVID-19, HMPV không có vắc xin hay liệu pháp kháng vi rút (antiviral therapy), vì vậy phải ra sức phòng ngừa thôi.
Ở những xứ lạnh, vi rút hoạt động mạnh nhất vào cuối mùa đông và đầu mùa xuân. Những người tiếp xúc gần với những người có hắt hơi hoặc ho bắn mà bắn ra nước bọt (people who sneeze or cough and expel saliva droplets) đều có thể bị nhiễm vi rút rồi góp phần làm lây lan bệnh. Trong khi hầu hết các trường hợp nhiễm trùng là nhẹ, những trường hợp nghiêm trọng có thể làm trầm trọng thêm các bệnh lý hiện có như hen suyễn hoặc dẫn đến việc vô nhà thương, nhất là trẻ em.
Ở những tỉnh bắc của Trung Quốc, bao gồm các đô thị lớn như Thiên Tân, Thượng Hải và Bắc Kinh, người ta đã thấy sự gia tăng đáng kể các rối loạn hô hấp (respiratory disorders), bao gồm HMPV. Điều này trùng hợp với những tháng lạnh nhất ở đây, khi các bệnh hô hấp thường gia tăng.
Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Trung Quốc (Chinese Center for Disease Control and Prevention – CDC) quan sát thấy có sự gia tăng các bệnh hô hấp bắt đầu từ giữa tháng 12. Họ đã triển khai một hệ thống giám sát thử nghiệm đối với “bệnh viêm phổi không rõ nguyên nhân” (pneumonia of unknown origin). Hình ảnh các nhà thương đông đúc và những hàng dài người chờ khám bệnh tại các phòng khám đã trở nên phổ biến. Có thể thấy chuyện này thông qua mạng xã hội Trung Quốc. Và có một số người cho biết mình đụng phải những triệu chứng nhẹ ban đầu và chúng phát triển theo thời gian.
Tuy nhiên, các chuyên gia như Tiến sĩ Khoo Yoong Khean của Trung tâm Chuẩn bị đối phó bùng phát Duke-NUS (Duke-NUS Centre for Outbreak Preparedness) cho rằng cũng không nên hoảng loạn và nói việc tăng cường giám sát sau COVID-19 có thể đã giúp cho việc cải thiện phát hiện ra các ca bệnh.
Báo động chớ
HMPV không phải là con COVID-19 mới; nó gây ra tử vong thấp hơn và, nói chung, ít nghiêm trọng hơn. Vào lúc ban đầu, COVID-19 đã khiến cho hệ thống y tế bị quá tải vì nó mới quá và vấn đề miễn dịch dân số lại thấp. Trong khi đó, HMPV đã được nghiên cứu trong nhiều thập kỷ, tuy rằng các lựa chọn điều trị vẫn còn hạn chế. Nhưng, do không đủ vắc xin để ngừa cho nên nguy cơ tiềm tàng có tăng lên, đặc biệt là đối với các nhóm dễ bị tổn thương.
Đông Nam Á cũng đang báo động khá cao. Dẫu vậy, nhờ những bài học đắt giá của đại dịch COVID-19 nên số đông đã biết về những tác động kinh tế và xã hội của các loại dịch bệnh không được kiểm soát triệt để. Hiện giờ thì việc đi lại đang dần gia tăng, có cả du lịch xuyên biên giới, đặc biệt trong mùa Tết Nguyên đán, HMPV sẽ có khả năng lây lan toàn khu vực.
Các bài học giảm thiểu bệnh từ đại dịch bao gồm đeo khẩu trang, rửa tay thường xuyên và, đặc biệt, tránh tới những nơi đông người. Đối với các chính phủ, việc nâng cao hệ thống giám sát, đầu tư vào chẩn đoán nhanh và nâng cao nhận thức của công chúng là những sáng kiến quan trọng.
Các trường hợp HMPV đang gia tăng ở Trung Quốc có thể là một bài kiểm tra – phép thử cho chiến lược y tế công cộng sau COVID (litmus test for its post-COVID public health strategy) của nước này. Đối với Đông Nam Á, nó nêu bật tầm quan trọng của sự hợp tác xuyên biên giới trong quản lý khủng hoảng y tế.
Bắc Kinh đang rất lạnh, khuya có thể xuống đến âm 7 độ C.
Nên đeo khẩu trang khi ra đường, nhất là trẻ em.
Cẩn thận với chốn đông người như Phố Tàu ở Singapore.
