Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang phát tín hiệu cho thấy Mỹ và Trung Quốc có thể đã đạt được thỏa thuận để TikTok tiếp tục hoạt động tại Mỹ nhưng chuyển quyền sở hữu cho các nhà đầu tư Mỹ — và hai bên dự kiến hoàn tất thỏa thuận sớm nhất là vào thứ Năm này.
Tổng thống Trump hiện đang có chuyến thăm Hàn Quốc, nơi ông sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình để tìm cách hạ nhiệt căng thẳng thương mại giữa hai nước.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent nói trong chương trình “Face the Nation” của CBS hôm Chủ nhật rằng hai nhà lãnh đạo sẽ “hoàn tất giao dịch đó vào thứ Năm tại Hàn Quốc.”
Nếu diễn ra, thỏa thuận này sẽ chấm dứt nhiều tháng bất định xoay quanh tương lai của nền tảng chia sẻ video nổi tiếng tại Mỹ. Trước đó, lưỡng viện Quốc hội Mỹ đã thông qua — và Tổng thống Joe Biden ký ban hành — đạo luật yêu cầu TikTok phải tìm chủ sở hữu mới thay cho ByteDance (Trung Quốc), nếu không sẽ bị cấm hoạt động ở Mỹ.
Theo luật này, TikTok sẽ bị ngừng hoạt động vào thời hạn tháng 1. Trong vài giờ, điều đó đã xảy ra. Tuy nhiên, ngay trong ngày đầu tiên nhậm chức, Tổng thống Trump đã ký sắc lệnh hành pháp cho phép TikTok tiếp tục hoạt động, trong khi chính quyền của ông tìm cách đạt được thỏa thuận mua lại công ty.
Sau đó, Trump đã ký thêm ba sắc lệnh hành pháp khác — dù không có cơ sở pháp lý rõ ràng — để liên tục gia hạn thời hạn đạt thỏa thuận.
Lần thứ hai là vào tháng 4, khi Nhà Trắng tin rằng họ sắp đạt được thỏa thuận tách TikTok thành một công ty mới có sở hữu Mỹ, nhưng kế hoạch đổ vỡ sau khi Trung Quốc rút lui vì Trump tuyên bố áp thuế mới.
Lần thứ ba là vào tháng 6, rồi đến tháng 9, khi Trump cho biết TikTok sẽ được phép hoạt động tại Mỹ “theo cách đáp ứng các yêu cầu về an ninh quốc gia.”
Sắc lệnh này cho phép một nhóm nhà đầu tư do Mỹ dẫn đầu mua lại ứng dụng từ ByteDance (Trung Quốc), tuy nhiên thỏa thuận cũng cần sự chấp thuận của Bắc Kinh.
“Vấn đề TikTok thực ra không phải là ưu tiên lớn của ông Tập Cận Bình,” bà Bonnie Glaser, Giám đốc Chương trình Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương thuộc Quỹ Marshall của Đức, nói trong buổi họp báo hôm thứ Ba.
“Trung Quốc sẵn sàng để (Trump) tuyên bố rằng ông ấy đã đạt được một thỏa thuận. Còn việc thỏa thuận đó có thực sự bảo vệ được dữ liệu của người Mỹ hay không — đó mới là câu hỏi lớn trong thời gian tới.” Bà Glaser nói thêm: “Một câu hỏi lớn đối với Mỹ, tất nhiên, là liệu điều này có phù hợp với luật pháp Hoa Kỳ hay không, vì Quốc hội đã ban hành một đạo luật về vấn đề này.”
Theo báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu Pew công bố vào tháng 9, khoảng 43% người trưởng thành Mỹ dưới 30 tuổi cho biết họ thường xuyên nhận tin tức từ TikTok — tỷ lệ cao hơn bất kỳ nền tảng mạng xã hội nào khác, kể cả YouTube, Facebook hay Instagram.
Người dân Mỹ hiện cũng chia rẽ hơn so với hai năm trước trong việc nên làm gì với TikTok.
Một khảo sát mới của Pew cho thấy khoảng một phần ba người Mỹ ủng hộ lệnh cấm TikTok, giảm so với 50% vào tháng 3 năm 2023. Khoảng một phần ba phản đối lệnh cấm, và tỷ lệ tương tự cho biết họ “chưa chắc chắn.”
Trong số những người ủng hộ việc cấm TikTok, khoảng 8 trên 10 người cho rằng lo ngại về an ninh dữ liệu của người dùng là lý do chính cho quyết định của họ.
Thuật toán gợi ý nội dung của TikTok — công cụ đã khiến hàng triệu người bị cuốn vào dòng video ngắn bất tận — là tâm điểm của tranh luận an ninh xung quanh nền tảng này. Trung Quốc từng khẳng định theo luật, thuật toán này phải nằm dưới sự kiểm soát của Trung Quốc.
Tuy nhiên, một đạo luật mà Quốc hội Mỹ thông qua với sự ủng hộ của cả hai đảng quy định rằng bất kỳ việc thoái vốn nào của TikTok đều phải đảm bảo nền tảng này cắt đứt hoàn toàn quan hệ với ByteDance.
Giới chức Mỹ cảnh báo thuật toán có thể bị chính quyền Trung Quốc thao túng, nhưng cho đến nay chưa có bằng chứng nào được đưa ra cho thấy điều đó đã xảy ra.
Logo ứng dụng TikTok. Ảnh AP
