OpenAI sẽ cân nhắc việc mua lại trình duyệt Chrome của Google nếu các cơ quan quản lý buộc Google tách sản phẩm này khỏi Alphabet như một phần trong nỗ lực khôi phục sự cạnh tranh trong lĩnh vực tìm kiếm. Ý tưởng này được đưa ra trong lời khai của Nick Turley – trưởng bộ phận sản phẩm ChatGPT – tại phiên tòa chống độc quyền đang diễn ra với Google ở Washington.
Phát biểu của Turley xuất hiện trong bối cảnh Bộ Tư pháp Mỹ đang thúc đẩy các thay đổi về cấu trúc thị trường sau khi tòa án xác định rằng Google đang duy trì thế độc quyền trong lĩnh vực tìm kiếm và quảng cáo tìm kiếm. Dù Google chưa đề xuất bán Chrome và đang lên kế hoạch kháng cáo, phiên tòa đã dấy lên nhiều câu hỏi lớn hơn về cách cơ sở hạ tầng web của hãng – bao gồm cả Chrome – có thể củng cố vị thế thống trị trong AI và các dịch vụ trực tuyến.
Trong lời khai của mình, Turley cho biết OpenAI đã tiếp cận Google vào giữa năm 2023 để xin quyền truy cập vào danh mục tìm kiếm của hãng nhằm cải thiện độ chính xác và hiệu suất của ChatGPT. Google từ chối yêu cầu này vì lo ngại vấn đề cạnh tranh.
Hiện tại, OpenAI đang dựa vào Bing của Microsoft nhưng đang xây dựng danh mục tìm kiếm riêng – một dự án mà Turley thừa nhận sẽ mất nhiều năm. “Công nghệ tìm kiếm là một thành phần thiết yếu,” ông nói, và cho biết thêm rằng ChatGPT gặp khó khăn với các truy vấn thời gian thực nếu không có quyền truy cập tìm kiếm tức thì.
Kể từ khi ra mắt ChatGPT cuối năm 2022, OpenAI đã hướng đến mục tiêu vượt qua vai trò chatbot truyền thống. Turley mô tả mục tiêu tổng thể của công ty là tạo ra một “siêu trợ lý” có thể giúp người dùng thực hiện các nhiệm vụ phức tạp, nghiên cứu, và tương tác với web theo cách hữu ích hơn.
OpenAI đã triển khai các tính năng như duyệt web, viết mã, và công cụ tự động hóa hành động thực tế như đặt chỗ thay người dùng. Tuy nhiên, Turley nói rằng công ty vẫn phụ thuộc nhiều vào dữ liệu tìm kiếm chất lượng cao. Nội bộ công ty đặt mục tiêu xử lý 80% truy vấn tìm kiếm, nhưng ông thừa nhận việc đạt được mục tiêu này sẽ mất thời gian. Một trong những trở ngại là việc nhiều website hạn chế việc thu thập dữ liệu của OpenAI, khiến công ty khó thu thập dữ liệu cần thiết để huấn luyện và tinh chỉnh công nghệ tìm kiếm.
Turley cũng mô tả áp lực cạnh tranh mà OpenAI đang phải đối mặt từ Google. “Google có thể chi tiêu nhiều hơn chúng tôi hoặc mang lại lượng truy cập lớn hơn cho các đối tác,” ông nói. “Họ có lượng truy vấn khổng lồ mỗi ngày.”
Ông nói thêm rằng Google hiện đang cung cấp quyền truy cập tìm kiếm cho các công ty khác như Meta, và OpenAI cũng hy vọng đạt được một thỏa thuận tương tự. Google không phản hồi chính thức bằng văn bản trước đề xuất của OpenAI, Turley cho biết.
Lời khai tại tòa là một phần trong lập luận của Bộ Tư pháp rằng quyền kiểm soát dữ liệu tìm kiếm của Google tạo ra sự mất cân bằng trên thị trường.
Theo các biện pháp khắc phục do Bộ Tư pháp đề xuất, Google có thể bị yêu cầu chia sẻ một phần danh mục tìm kiếm của mình với các đối thủ để thúc đẩy sự cạnh tranh trong dịch vụ tìm kiếm trực tuyến – và theo đó là cả trong lĩnh vực AI. Turley cho biết điều này sẽ đẩy nhanh quá trình phát triển sản phẩm của OpenAI và giảm sự phụ thuộc vào một nhà cung cấp duy nhất.
Cuộc tranh luận về sự thống trị trong lĩnh vực tìm kiếm cũng làm dấy lên sự chú ý đến các thỏa thuận mặc định lâu dài của Google với các nhà sản xuất thiết bị. Tòa án, dưới sự chủ trì của Thẩm phán Amit Mehta, đã xác định rằng Google duy trì thị phần của mình bằng cách ký các thỏa thuận độc quyền với các nhà sản xuất như Samsung và các nhà mạng lớn để đặt Google làm công cụ tìm kiếm mặc định trên thiết bị Android mới.
Tài liệu tại phiên tòa cho thấy Google còn cân nhắc việc gộp tìm kiếm, Chrome và trợ lý AI Gemini trong các thỏa thuận như vậy, dù các hợp đồng gần đây với Samsung, Motorola, AT&T và Verizon đã không bao gồm các thỏa thuận độc quyền này.
Google nhấn mạnh rằng các thỏa thuận của hãng không ngăn cản các công ty đưa ra các công cụ AI cạnh tranh. Lãnh đạo Google là Peter Fitzgerald đã làm chứng rằng các thư đã được gửi đến các đối tác ngay trong tuần trước để làm rõ rằng họ có quyền tích hợp dịch vụ AI khác vào thiết bị của mình.
Lo ngại về an ninh mạng nếu chia tách
Khi tòa án xem xét liệu Google có nên chia sẻ dữ liệu tìm kiếm hoặc tách Chrome ra thành một công ty riêng, những lo ngại tổng thể về cơ sở hạ tầng số và an ninh mạng đang trở nên rõ nét hơn. Vincentas Baubonis, trưởng bộ phận nghiên cứu tại Cybernews, lưu ý rằng Chrome không chỉ là một trình duyệt – nó còn đóng vai trò quan trọng trong an ninh mạng.
“Khi Bộ Tư pháp thúc ép việc bán bắt buộc Chrome, điều đó có thể mở ra một mặt trận mới trong cuộc tranh luận về an ninh mạng,” ông nói. “Vấn đề không chỉ là thị phần mà còn là nền tảng bảo mật thích ứng và chủ động mà Chrome mang lại.”
Năm 2024, Google cho biết họ đã chặn hơn 5 tỷ quảng cáo độc hại và đình chỉ gần 40 triệu tài khoản quảng cáo có hành vi gian lận. Phần lớn hoạt động này được hỗ trợ bởi sự tích hợp giữa Chrome với các dịch vụ như Android và Gmail. Baubonis cảnh báo rằng việc tách Chrome cho một chủ sở hữu mới có thể làm suy yếu mô hình phòng thủ liên kết này.
Dù việc tách Chrome có thể mở đường cho sự cạnh tranh trong thị trường trình duyệt – và có thể thúc đẩy các lựa chọn tập trung vào quyền riêng tư – Baubonis cảnh báo rằng điều này cũng có thể gây rối loạn hệ thống an ninh mạng tích hợp của Google. Thiếu dòng dữ liệu kết nối có thể khiến phản ứng với các mối đe dọa thường trực trở nên chậm trễ, đặc biệt nếu Chrome rơi vào tay những đơn vị thiếu năng lực kỹ thuật hoặc nguồn lực.
“Còn có yếu tố địa chính trị,” Baubonis nói thêm. “Nếu việc bán Chrome dẫn đến phân mảnh hoặc tiêu chuẩn không nhất quán, các tác nhân đối địch – bao gồm cả những bên được nhà nước hậu thuẫn – có thể tận dụng sự rối loạn này.” Ông nhấn mạnh rằng các chính phủ không nên nhầm lẫn giữa thế độc quyền với cơ sở hạ tầng kỹ thuật số thiết yếu.
“Không nên để các tập đoàn độc quyền núp bóng lo ngại về an ninh để bảo vệ mình. Nhưng cũng không nên để các chính phủ nghĩ rằng hạ tầng công nghệ có thể thay thế lẫn nhau một cách dễ dàng.”
Trong khi các cơ quan quản lý và tòa án cân nhắc các biện pháp khắc phục có thể áp dụng, Gareth Mills – đối tác tại hãng luật Charles Russell Speechlys – so sánh vụ việc hiện tại với cuộc chiến pháp lý của DOJ với Microsoft vào những năm 1990.
“Lập trường của Bộ Tư pháp có vẻ cứng rắn, nhưng thực tế khả năng đạt được một phán quyết nhanh chóng buộc Google phải thay đổi cấu trúc kinh doanh là rất thấp,” Mills nói. Ông cho biết mặc dù phán quyết ban đầu yêu cầu chia tách Microsoft, vụ việc cuối cùng đã kết thúc bằng một thỏa thuận thương lượng và sự giám sát bổ sung, chứ không phải thay đổi cấu trúc.
Trụ sở Google ở Luân Đôn, Vương quốc Anh. Ảnh: Getty Images
