Startup năng lượng nhiệt hạch Commonwealth Fusion Systems (CFS) vừa huy động được 863 triệu USD từ một loạt nhà đầu tư, bao gồm Nvidia, Google, Breakthrough Energy Ventures và nhiều đơn vị khác.
“Chúng tôi tiếp tục theo đuổi xu hướng này: nhìn ra thế giới và tự hỏi, ‘Làm sao để thúc đẩy năng lượng nhiệt hạch nhanh nhất có thể?’” – đồng sáng lập kiêm CEO Bob Mumgaard chia sẻ với báo giới trong một cuộc họp báo tuần này. “Vòng gọi vốn này không chỉ nói chung về khái niệm nhiệt hạch, mà còn về việc làm thế nào để biến nó thành một ngành công nghiệp thương mại thực thụ.”
Công ty có trụ sở tại Massachusetts này đã huy động được gần 3 tỷ USD cho đến nay – nhiều nhất trong số các startup về năng lượng nhiệt hạch. Trước đó, CFS đã gọi vốn thành công 1,8 tỷ USD vào năm 2021.
Năng lượng nhiệt hạch từ lâu được hứa hẹn là một nguồn năng lượng gần như vô tận, nhưng chỉ mới gần đây, các nhà đầu tư mới coi nó là có tiềm năng lớn. Nhờ những tiến bộ trong điện toán và trí tuệ nhân tạo, tốc độ nghiên cứu và phát triển đã được đẩy nhanh, biến lĩnh vực này thành điểm nóng của các startup và giới đầu tư.
Trong một phản ứng nhiệt hạch, các nguyên tử được nén và đun nóng đến khi tạo thành trạng thái thứ tư của vật chất gọi là plasma. Khi plasma đạt đến nhiệt độ và áp suất thích hợp, các nguyên tử bắt đầu hợp nhất, giải phóng một lượng năng lượng khổng lồ.
Hiện CFS đang xây dựng một lò phản ứng nguyên mẫu có tên Sparc tại vùng ngoại ô Boston. Công ty kỳ vọng sẽ khởi động thiết bị này vào cuối năm sau và đạt được điểm cân bằng khoa học vào năm 2027 – cột mốc khi phản ứng nhiệt hạch tạo ra nhiều năng lượng hơn lượng cần thiết để kích hoạt nó.
Mặc dù Sparc không được thiết kế để bán điện trực tiếp cho lưới điện, nhưng đây vẫn là yếu tố sống còn đối với thành công của CFS.
“Có những phần trong mô hình và vật lý mà chúng ta chưa hiểu rõ,” Saskia Mordijck, phó giáo sư vật lý tại Đại học William and Mary, nói với TechCrunch. “Khi bật một thiết bị hoàn toàn mới, luôn tồn tại khả năng nó sẽ đi vào những trạng thái plasma chưa từng được biết đến, và có thể chúng ta sẽ phát hiện những điều bất ngờ.” Nếu Sparc không gặp vấn đề lớn nào, CFS dự định sẽ bắt đầu xây dựng Arc – nhà máy điện quy mô thương mại – tại Virginia từ năm 2027 hoặc 2028.
Cả Sparc và Arc đều được thiết kế theo dạng tokamak – một loại lò phản ứng nhiệt hạch dùng nam châm siêu dẫn mạnh để giam giữ và nén plasma. Tokamak vốn đã quen thuộc trong giới nghiên cứu.
“Chúng tôi biết ý tưởng này về cơ bản là khả thi,” Mordijck nói. “Câu hỏi đặt ra tự nhiên là: nó sẽ vận hành như thế nào?”
Các nhà đầu tư dường như khá ấn tượng với những gì họ đã thấy. Danh sách tham gia vòng Series B2 rất dài. Không có nhà đầu tư nào dẫn đầu, nhưng nhiều nhà đầu tư hiện hữu đã tăng vốn góp, theo Ally Yost – Phó chủ tịch cấp cao phụ trách phát triển doanh nghiệp tại CFS.
Bên cạnh các nhà đầu tư cũ tăng vốn như Breakthrough Energy Ventures, Emerson Collective, Eni, Gates Frontier, Google, Eric Schmidt, và Tiger Global, còn co1` một danh sách dài các nhà đầu tư mới như Counterpoint Global của Morgan Stanley, Stanley Druckenmiller, FFA Private Bank tại Dubai, NVentures (của Nvidia), Woori Venture Partners US, cùng một liên minh 12 công ty Nhật Bản do Mitsui & Co., Ltd. và Mitsubishi Corporation dẫn đầu.
Nền tảng nhà đầu tư rộng lớn này có thể sẽ giúp ích cho CFS trong việc phát triển chuỗi cung ứng cũng như tìm kiếm đối tác để xây dựng và tiêu thụ điện từ các nhà máy của họ. Hiện công ty đã ký thỏa thuận với Google để bán 200 megawatt điện từ Arc.
Là nhà máy đầu tiên thuộc loại này, Arc có khả năng sẽ đắt đỏ hơn những nhà máy được xây dựng sau đó, Mordijck nhận định.
Vòng gọi vốn mới sẽ giúp CFS tiến triển với Sparc, nhưng sẽ không đủ để xây dựng Arc – vốn có thể tốn vài tỷ USD, Mumgaard cho biết. Hiện công ty vẫn chưa xác định được hình thức tài trợ cho Arc.
“Việc đây là công nghệ lần đầu tiên xuất hiện khiến nguồn vốn trở thành yếu tố phức tạp,” ông nói. “Chúng tôi chưa hoàn toàn chắc chắn, nhưng khá quyết tâm để thực hiện. Và các nhà đầu tư của chúng tôi cũng rất quyết tâm để thực hiện.”
Bên trong một cơ sở của CFS. Ảnh: TechCrunch
